Zawarcie umowy-zlecenia z pracodawcą, u którego masz już etat, jest możliwe, o ile Twoje obowiązki jako zleceniobiorcy różnią się od zadań, które wykonujesz jako pracownik. Wynagrodzenie z umowy cywilnoprawnej podlega oskładkowaniu tak jak pensja ze stosunku pracy. Co jeszcze trzeba wiedzieć w wypadku zawierania umowy-zlecenia z tym samym pracodawcą? Z artykułu dowiesz się: • W jakich okolicznościach możliwe jest zawarcie umowy o pracę i umowy-zlecenia z tym samym pracodawcą? • Co grozi pracodawcy za zawarcie umowy-zlecenia niezgodnie z przepisami? • Jakie składki płaci się, mając dodatkową umowę-zlecenie z pracodawcą? • Czy można wykonywać zlecenia podczas urlopu? Etat i umowa-zlecenie u tego samego pracodawcy – czy to możliwe? Prawo nie zabrania wykonywania obowiązków na podstawie umowy o pracę i umowy-zlecenia jednocześnie – również wtedy, gdy pracodawca i zleceniodawca to ta sama osoba. Istnieją jednak pewne ograniczenia wynikające z Kodeksu pracy. Umowa o pracę i umowa-zlecenie u tego samego pracodawcy to rozwiązanie zgodne z prawem, o ile nie stosuje się go np. po to, by obejść przepisy dotyczące limitu nadgodzin. Umowę-zlecenie można zawrzeć wtedy, gdy uwzględnia zadania wykraczające poza zakres obowiązków wskazany w umowie o pracę. Wynika to np. z wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 17 sierpnia 2006 r. (III APa 24/06, OSA 2007/7/12). | Praca w nadgodzinach – ABC Co grozi za nieuzasadnione zawarcie umowy-zlecenia z pracodawcą? Ewentualnych konsekwencji za zawarcie umowy-zlecenia niezgodnie z przepisami powinien się obawiać pracodawca, nie zatrudniony. Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy pracodawca, który zawarł z pracownikiem umowę-zlecenie posiadającą cechy stosunku pracy, podlega karze grzywny w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. Właściwości umowy o pracę, które nie powinny odnosić się do zlecenia, to: • wykonywanie obowiązków w określonym miejscu i czasie, • świadczenie pracy określonego rodzaju, • wypełnianie poleceń pracodawcy. O przekształceniu umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę może decydować tylko sąd pracy. | Jak ustalić stosunek pracy? Jakie składki płaci się w wypadku umowy-zlecenia z tym samym pracodawcą? Umowa-zlecenie z pracodawcą, u którego jesteś już na etacie, jest w pełni oskładkowana – tak samo jak umowa o pracę. Wynika to z art. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Podstawę dla ustalenia wysokości składek stanowi łączny przychód uzyskiwany na podstawie umowy o pracę i umowy-zlecenia. Od kwoty, którą zarobisz, odlicza się składki: • emerytalną – 9,76%, • rentową – 6,5%, • chorobową – 2,45%, • zdrowotną – 9%. Czy mając etat i umowę-zlecenie u jednego pracodawcy, można pracować w trakcie urlopu? Urlop wypoczynkowy to czas na regenerację sił. Przepisy nie zabraniają jednak podejmowania w tym okresie aktywności zarobkowej – o ile nie wykonujemy jej na rzecz własnego pracodawcy. Takie działanie jest niedopuszczalne, nawet jeśli charakter zadań realizowanych na podstawie umowy-zlecenia diametralnie różni się od aktywności podejmowanych w ramach umowy o pracę. Etat i umowa-zlecenie u tego samego pracodawcy nie mogą być sposobem pozwalającym na zwiększenie dopuszczalnej liczby nadgodzin. Godząc się na takie praktyki, odbierasz sobie bowiem prawo do odpoczynku i ryzykujesz pogorszeniem swojego stanu zdrowia, samopoczucia i efektywności. | Urlop wypoczynkowy – oto dowody, dlaczego warto z niego korzystać
Bardzo często podpisują wtedy umowę-zlecenie z drugą firmą. W przypadku umowy o pracę obowiązują przepisy Kodeksu pracy, natomiast umowa zlecenie jest jednym z rodzajów dokumentów cywilno-prawnych. Umowa zlecenie to tzw. umowa o charakterze cywilnoprawnym, która musi zostać zawarta na piśmie przez obie strony.
Zdarza się, że ta sama osoba jest zatrudniona w różnych formach (np. umowa o pracę, zlecenie) u dwóch lub więcej podmiotów, a być może prowadzi też działalność gospodarczą. Taka sytuacja to tzw. zbieg tytułów ubezpieczeń. W takim przypadku należy ustalić przede wszystkim, z jakiego tytułu składki będą dobrowolne, a z jakiego obowiązkowe. Zobacz: Umowa zlecenie 2016 - składki ZUS, zbieg tytułów Najczęściej spotykane przypadki zbiegów tytułów do ubezpieczeń: Umowa zlecenie zawierana ze studentem W przypadku zatrudnienia studenta, pracodawca zawierający z nim umowę zlecenie może zaoszczędzić na kosztach związanych z opłacaniem składek ZUS. Jeśli zatrudniany uczeń lub student nie ukończył jeszcze 26. roku życia, przy zawieraniu umowy zlecenie, nie podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych. Z takiej umowy będzie odprowadzana wyłącznie zaliczka na podatek. Zleceniodawca (pracodawca) nie zgłasza zatem zleceniobiorcy do ZUS i nie opłaca składek. Inaczej będzie w przypadku, gdy zleceniobiorca utraci status studenta lub ukończy 26 lat; wówczas zawarta z nim umowa zlecenie zobowiązuje pracodawcę do zgłoszenia do ZUS i opłacania składek społecznych i zdrowotnych. Opłacanie składek chorobowych jest dobrowolne. Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2017 r. Umowa zlecenie z pracownikiem będącym już na etacie Zatrudnienie na umowę zlecenie osoby, która u innego pracodawcy jest zatrudniona na pełny etat w ramach umowy o pracę , a tym samym ma opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, wiąże się z koniecznością zgłoszenia jej wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczy to sytuacji, gdy w ramach umowy o pracę opłacane są składki od kwoty równej lub wyższej minimalnemu wynagrodzeniu. W roku 2013 minimalne wynagrodzenie wynosi 1600 zł brutto. Umowa o pracę i umowa zlecenia - zbieg tytułów do ubezpieczeń Jeśli zatrudniania na umowę zlecenie osoba pracuje u innego pracodawcy na etacie w niepełnym wymiarze godzin i ma zapewnione co najmniej minimalne wynagrodzenie, z tytułu zlecenia obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna. Pozostałe składki mają charakter dobrowolny. Sytuacja, w której zleceniobiorca pozostaje jednocześnie w dwóch lub więcej stosunkach pracy, w celu ustalenia obowiązku podlegania do ubezpieczeń społecznych, konieczne jest zsumowanie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia z tytułu wszystkich umów o pracę, i tak: gdy łączna suma wyniesie co najmniej kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę, to z umowy zlecenie obowiązkowa będzie tylko składka zdrowotna; gdy wynagrodzenie z umowy o pracę będzie niższe niż minimalne, to od umowy zlecenie opłacać należy także składki na ubezpieczenia społeczne. Składka chorobowa jest dobrowolna. Umowa zlecenie zawierana z własnym pracownikiem Przedsiębiorca, który zatrudnia na umowę zlecenie własnego pracownika, który już pracuje u niego w ramach umowy o pracę, zobowiązany jest opłacać wszystkie składki z tytułu umowy o pracę oraz umowy zlecenie. Wynika to z przepisów o ubezpieczeniach społecznych, które takiego zleceniobiorcę traktują jak pracownika, a tym samym wymagane jest opłacanie za niego składek z tytułu umowy zlecenia jak ze stosunku pracy. Kilka umów zlecenie zawartych z jednym zleceniobiorcą Zawarcie kilku umów zlecenia z jednym zleceniobiorcą również stanowi zbieg tytułów ubezpieczeń. Wykonując jednocześnie kilka umów zleceń, zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu jednej umowy, tej zawartej najwcześniej. Na wniosek zleceniobiorcy, tytuł ubezpieczenia może zostać zmieniony na wybraną przez niego umowę. Zleceniobiorca na swój wniosek może również dobrowolnie zostać objęty ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi z wszystkich umów. Jeśli pracownik zdecyduje, że z pozostałych umów zlecenie chce podlegać do dobrowolnego ubezpieczenia społecznego, to zleceniodawca będzie miał obowiązek opłacać od wszystkich umów zleceń także składkę wypadkową. Umowa zlecenia emeryta lub rencisty - zbieg tytułów do ubezpieczeń Osoba z prawem do emerytury lub renty Przy zatrudnieniu na umowę o pracę emeryta lub rencisty, trzeba liczyć się z koniecznością opłacania za takiego pracownika wszystkich składek do ZUS, czyli składek: emerytalnych, rentowych, chorobowych i wypadkowych. Zatrudniając emeryta pracodawca zwolniony jest z opłacania składek na Fundusz Pracy i na FGŚP. Zatrudniając emeryta lub rencistę na umowę zlecenie, jeśli taki pracownik nie ma z innego tytułu ubezpieczenia, to z umowy zlecenie obowiązkowe będą wszystkie składki oprócz dobrowolnej składki Umowy zlecenia zawarte z emerytami lub rencistami, tak jak w umowa o pracę, zwalniają pracodawcę z konieczności opłacania składek na FP i FGŚP. Zwolnienie pracodawcy z konieczności opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest możliwe pod pewnymi warunkami, a mianowicie: pracownik jest kobietą, która ukończyła 55 lat; pracownik jest mężczyzną, który ukończył 60 lat. Emeryt wykonujący pracę w ramach umowy zlecenia, który jest już zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w ramach umowy o pracę podlega do wszystkich ubezpieczeń, a w ramach umowy zlecenia obowiązkowa jest tylko składka zdrowotna. Forum Kadry Jeśli emeryt lub rencista zgłosi się do dobrowolnego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, do czego ma prawo, pracodawca będzie miał obowiązek za takiego pracownika odprowadzać również składkę wypadkową. W przypadku gdy emeryt lub rencista, z którym zawierana jest umowa zlecenie, prowadzi działalność gospodarczą, to głównym tytułem do ubezpieczeń jest prowadzona działalność. Jeśli umowa zlecenie jest na kwotę brutto taką samą jak podstawa wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą, to tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jest ten tytuł, który powstał wcześniej. Pracownik, na swój wniosek, może zostać objęty dobrowolnymi ubezpieczeniami również z tytułu, który powstał później lub może wnioskować o zmianę tego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń. Osoba z prawem do renty lub emerytury, która wykonuje jednocześnie kilka zleceń, obowiązkowo podlega do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych z tytułu pierwszej umowy zlecenie. Na swój wniosek może zostać objęta również ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym z pozostałych umów zlecenie. Umowa zlecenie z osobą przebywającą na urlopie macierzyńskim Pracownik przebywający na zasiłku macierzyńskim, pobierający ten zasiłek, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. W przypadku, gdy pracownik jednocześnie wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia, to z umowy zlecenie obowiązkowe będzie opłacanie składki zdrowotnej, a dobrowolne: opłacanie składki emerytalnej i rentowej. Umowa zlecenie z uczniem lub studentem - ubezpieczenie społeczne Umowa zlecenie z osobą przebywającą na urlopie wychowawczym Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tego tytułu, jeżeli nie maja innego tytułu do ubezpieczeń. Jeśli taki pracownik dodatkowo podejmie pracę na podstawie umowy zlecenie, to obowiązkowo będzie podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenie. Pracownik taki powinien poinformować podmiot z którym ma podpisaną umowę o pracę i z tytułu tej umowy przebywa na urlopie wychowawczym, że jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenie i z tego tytułu będzie mieć opłacane składki. Umowa zlecenie a prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej Osoba, która prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą jednocześnie wykonuje prace na podstawie umowy zlecenie, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym z tytułu działalności gospodarczej. Natomiast składki społeczne z tytułu umowy zlecenia mogą być dobrowolne. Gdy podstawa z umowy zlecenie jest równa lub wyższa od podstawy z działalności gospodarczej, to tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń będzie ten tytuł, który powstał wcześniej. Pracownik może złożyć wniosek o zmianę tytułów do ubezpieczeń. Zbieg tytułów do ubezpieczeń - rozliczenie pracownika na urlopie wychowawczym Umowa zlecenie w ramach prowadzonej własnej działalności gospodarczej W przypadku, gdy osoba posiadająca własną działalność gospodarczą świadczy usługi w ramach tej działalności na podstawie zawartej umowy zlecenie, której przedmiot jest taki sam jak przedmiot prowadzonej działalności, podlega ona ubezpieczeniom tylko z tytułu prowadzonej działalności. Za wykonanie tego rodzaju zlecenia osoba ta wystawia rachunek lub fakturę, a przychód podlega opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej. Umowa o pracę, umowa zlecenie i prowadzenie działalności jednocześnie Pracownik na etacie, który wykonuje umowę zlecenie, z własnym pracodawcą lub z innym podmiotem, i prowadzi działalność gospodarczą, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę. Jeśli ta umowa zlecenie zawierana jest z własnym pracodawcą , to traktowana jest jak umowa o pracę, czyli te dwie umowy z jednym pracodawcą ulegają zsumowaniu i od całej kwoty należy opłacić składki. Z tytułu prowadzenia działalności będzie obowiązkowa wyłącznie składka zdrowotna. Forum KadryUmowa o pracę na czas określony między tym samym pracownikiem i pracodawcą może być zawierana maksymalnie 3 razy przez 33 miesiące. Kolejna umowa musi być już umową na czas nieokreślony. W ramach umowy o pracę na czas określony pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego, zwolnienia chorobowego czy też bezpłatnej opieki zdrowotnej.
Pytanie: Byłem członkiem zarządu w spółce z Obecnie pracuje na umowę o prace – menager. Z wykształcenia jestem fryzjerem i planuje otworzyć własną działalność gospodarczą. Czy przysługuje mi niższy ZUS, jeżeli będę zatrudniony na stanowisku fryzjer u tego samego pracodawcy? Czy dopiero po zmianie miejsca pracy będę mógł się ubiegać o ulgę w opłacaniu składek? Co z nowy niższym Z-usem od kiedy obowiązuje? Odpowiedź: W przypadku, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą jest jednocześnie zatrudniona w ramach stosunku pracy następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń, przy czym składki ZUS od umowy o pracę są zawsze obowiązkowe. Jeśli jednak wynagrodzenie otrzymywane z racji jej wykonywania jest co najmniej równe płacy minimalnej (w 2018 r. – zł) lub od niej wyższe, to z działalności gospodarczej obowiązkowa jest jedynie składka zdrowotna. Wówczas do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a w konsekwencji także wypadkowego przedsiębiorca może przystąpić na zasadach dobrowolności. Z kolei w przypadku, gdy wynagrodzenie z umowy o pracę jest niższe od minimalnego, obowiązkowym tytułem do ubezpieczeń społecznych jest zarówno ta umowa, jak również działalność gospodarcza, z zastrzeżeniem, że składka na ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy jest dobrowolna. Podstawa wymiaru składek dla przedsiębiorców wynosi zł Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorców stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy. W 2018 r. podstawa ta wynosi zł. Z kolei podstawa wymiaru składki zdrowotnej nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia włącznie z wypłatami z zysku w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale poprzedniego roku. Ale niektórzy z nich opłacają składki od kwoty 30% płacy minimalnej Początkujący przedsiębiorcy mają prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad oskładkowania, czyli od zadeklarowanej podstawy, nie niższej jednak od kwoty stanowiącej równowartość 30% płacy minimalnej obowiązującej w danym roku kalendarzowym (w 2018 r. – zł). Konieczne jest jednak aby spełniali oni łącznie następujące warunki: nie prowadzili działalności w okresie ostatnich pięciu lat, nie wykonywali usług na rzecz byłego pracodawcy, z którym w bieżącym lub poprzednim roku podatkowym łączył ich stosunek pracy, chyba, że czynności wykonywane na rzecz byłego pracodawcy nie są tożsame z wykonywanymi w ramach stosunku pracy. Prawo do opłacania „małego ZUS” przysługuje przez pierwsze pełne 24 miesiące kalendarzowe od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Ulga odnosi się jedynie do składek na ubezpieczenia społeczne i nie dotyczy składki zdrowotnej. Jej podstawa, a co za tym idzie sama składka jest bowiem taka sama, co w przypadku przedsiębiorców opłacających ZUS w pełnej wysokości. Zatrudnienie na umowę o pracę i świadczenie usług w tej samej firmie Wątpliwości budzi użyte w treści Pana pytania sformułowanie „...będę na stanowisku fryzjer u tego samego pracodawcy...” Gdyby się zatem okazało – skoro jest Pan obecnie zatrudniony na stanowisku menadżera – że w ramach samozatrudnienia świadczyłby Pan usługi fryzjerskie na rzecz tego samego podmiotu, to w kontekście rozstrzygania zaistnienia zbiegu tytułów do ubezpieczeń rozpatrzenia wymaga kolejne zagadnienie. Otóż w sytuacji, w której usługę na rzecz własnego pracodawcy przedsiębiorca świadczyłby osobiście i byłaby ona w jakimkolwiek stopniu tożsama z zadaniami wykonywanymi w ramach stosunku pracy (na stanowisku menadżera), doszłoby do naruszenia przez pracodawcę zakazu zastępowania umowy o pracę umową cywilnoprawną oraz przepisów o czasie pracy i wynagradzaniu za godziny nadliczbowe. Wówczas ZUS mógłby zakwestionować wykonywanie działalności gospodarczej, uznając, że usługi są świadczone w ramach stosunku pracy, ze wszystkimi tego konsekwencjami składkowo – podatkowymi. Kiedy wejdzie w życie „ulga na start”? Co się zaś tyczy planowanych ulg dla przedsiębiorców, czyli tzw. Konstytucji biznesu – bo rozumiem, że o to chodzi – „ulga na start” (pierwsze pół roku bez składek ZUS dla początkujących przedsiębiorców )ma wejść w życie od 31 marca 2018 r., natomiast „działalność nierejestrowa” (działalność na najmniejszą skalę, gdzie przychody miesięczne do 50% minimalnego wynagrodzenia nie będą uznawane za działalność gospodarczą) – od 1 marca 2018 r. Na dzień dzisiejszy terminy te nie są jednak pewne. Przeczytaj także: art. 6 ust. 1 pkt 1 i 5, art. 9 ust. 1a, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1 i art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1778 ze zm.), art. 82 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1938 ze zm.), art. 22 § 1 – 12 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666). Autor: Magdalena Z SkalskaSpecjalista z zakresu kadr, płac i ubezpieczeń społecznych, autorka książek i licznych publikacji w tej dziedzinie. Współpracuje z różnymi branżowymi serwisami i czasopismami. Prowadzi szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Zaktualizowano: 24 września.2022 r. Zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS to zjawisko, które występuje gdy ubezpieczony wykonuje pracę na podstawie kilku umów w tym samym czasie lub pracuje w oparciu o umowę o pracę i prowadzi działalność. Na czym polega zbieg tytułów ubezpieczeń? Jakie wyróżniamy tytuły do ubezpieczeń społecznych ZUS? Na czym polega zbieg tytułów
W ostatnim dniu miesiąca pracownikowi kończy się umowa o pracę. Pracodawca i pracownik chcą zawrzeć kolejną umowę o pracę kilka dni po zakończeniu obecnej. Czy w związku z tym pracodawca może nie wypłacić ekwiwalentu pieniężnego? Problem W ostatnim dniu miesiąca pracownikowi kończy się umowa o pracę. Chcemy zawrzeć z pracownikiem kolejną umowę o pracę, ale 5 dni po zakończeniu obecnej. W związku z tym nie musimy wydawać świadectwa pracy. Co jednak z urlopem wypoczynkowym? Czy możemy nie wypłacać za niego ekwiwalentu, skoro urlop będzie wykorzystany podczas kolejnej umowy o pracę? Rada Nie. Obecnie sam fakt zgodnego z prawem niewydania świadectwa pracy w związku z zakończeniem umowy nie w każdym przypadku oznacza również możliwość niewypłacania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Muszą zatem Państwo wypłacić pracownikowi ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. Nie trzeba tego robić tylko wtedy, gdy kolejna umowa jest zawierana bezpośrednio po poprzedniej, czyli bez dnia przerwy po zakończeniu poprzedniego stosunku pracy. Uzasadnienie Od 1 stycznia 2017 r. świadectwo nie musi być wydawane w związku z zakończeniem umowy o pracę, jeżeli pracodawca zamierza nawiązać z tym samym pracownikiem kolejny stosunek pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego (art. 97 § 1 Kodeksu pracy). W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w formie papierowej lub elektronicznej. Wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy obejmującego poprzedni okres zatrudnienia albo wszystkie okresy zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy. Polecamy książkę: Nowe emerytury. Obowiązki pracodawcy po zmianach od 1 października 2017 r. Może zatem wystąpić sytuacja tak jak przedstawiona przez Państwa, w której pomimo niezawarcia od razu po zakończeniu umowy o pracę kolejnej umowy między tymi samymi stronami świadectwo pracy nie zostanie wydane. Jeżeli strony stosunku pracy zawrą kolejną umowę o pracę w ciągu 7 dni od zakończenia poprzedniej, to pracodawca nie musi wydawać świadectwa pracy za zakończony stosunek pracy. W związku z zakończonym zatrudnieniem pracownik powinien otrzymać ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 171 § 1 Kodeksu pracy). Od wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w związku z zakończeniem umowy o pracę przewidziano jeden wyjątek. Pracodawca nie jest zobowiązany do jego wypłaty wówczas, gdy obie strony umowy (czyli pracodawca i pracownik) postanowią o wykorzystaniu urlopu wypoczynkowego w czasie kolejnego zatrudnienia danej osoby u tego samego pracodawcy. Aby było to możliwe, konieczne jest, by następny stosunek pracy powstał na podstawie umowy o pracę zawartej bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę (art. 171 § 3 Kodeksu pracy). Dyskusyjne jest znaczenie użytego w tej regulacji określenia "bezpośrednio". Najbezpieczniej byłoby przyjąć (na taki też sposób rozumowania wskazuje najwięcej ekspertów prawa pracy), że warunek ten będzie spełniony, gdy kolejna umowa o pracę zostanie zawarta od następnego dnia kalendarzowego po ustaniu poprzedniej lub ewentualnie - w drodze wyjątku - daty zakończenia umowy i zawarcia kolejnej przedzielone są wyłącznie dniami wolnymi od pracy. Pracownik miał zawartą umowę o pracę na czas określony do 30 czerwca 2017 r. Kolejną umowę na czas określony podpisał z pracodawcą od 3 lipca 2017 r. W dniach 1-2 lipca 2017 r. (sobota-niedziela) firma była zamknięta, więc pracodawca zaproponował podpisanie umowy dopiero od 3 lipca 2017 r. Strony ustaliły też, że podczas kolejnego zatrudnienia pracownik wykorzysta niewykorzystany do 30 czerwca 2017 r. urlop wypoczynkowy. Takie postępowanie pracodawcy jest prawidłowe, mimo że między zakończeniem umowy a zawarciem kolejnej była 2-dniowa przerwa. Po zmianie przepisów dotyczących świadectw pracy - obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. - regulacja odnosząca się do wydawania świadectw pracy nie jest spójna z przepisem art. 171 § 3 Kodeksu pracy zawierającym wyjątek od zasady wypłacania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy w związku z zakończeniem umowy o pracę. Oba przepisy należy odczytywać oddzielnie. Pomimo zatem niewydania świadectwa pracy w sytuacji opisanej w pytaniu konieczne będzie rozliczenie niewykorzystanego urlopu ekwiwalentem pieniężnym. W tym zakresie mogą się pojawić inne interpretacje w orzecznictwie sądowym. Celem regulacji art. 171 § 3 Kodeksu pracy jest wykorzystanie urlopu w naturze, co jest faktycznym zapewnieniem wypoczynku. Skoro ustawodawca zrezygnował z automatyzmu w zakresie wydawania świadectwa pracy przy kilku dniach przerwy w zatrudnieniu, to uzasadnione byłoby łączne odczytywanie z tą regulacją przepisów dotyczących wypłacania ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Jednak obecnie, pomimo różnych poglądów wskazujących na możliwość szerszego rozumienia określenia "bezpośrednio" niż tylko słownikowo, należy je rozumieć jako zawarcie umowy o pracę od dnia następnego po zakończeniu poprzedniej umowy, chyba że między umowami występuje przerwa spowodowana dniami wolnymi od pracy. Podstawa prawna: art. 97, art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - z 2016 r. poz. 1666; z 2017 r. poz. 962 Zatrudnianie i zwalnianie pracowników. Obowiązki pracodawców 2022
- Бዉмև всո цедուдатво
- ԵՒ аժቼቢθзи
Działalność gospodarcza Założenie firmy, by wystawiać faktury dla pracodawcy Indywidualne porady prawne Wioletta Dyl • Opublikowane: 2019-06-28 • Aktualizacja: 2021-03-25 Obecnie pracuję na etacie na stanowisku magazynier. Zarabiam 5000 netto na rękę, z czego koszty firmy wynoszą ok. 8500 zł. Chciałbym założyć działalność gospodarczą, żeby móc wystawiać faktury obecnej firmie, szefostwo nie ma nic przeciwko, ale trochę boją się urzędu skarbowego. Zaproponowali mi takie wyjście, że dalej będę pracował jako magazynier na najniższa krajowa, dodatkowo będę wystawiał fakturę na 6000 zł netto co miesiąc. Muszę tylko określić, na co mają być wystawione te faktury. Nie znalazłem profilu firmy o usługach magazynowych, zarządzaniu magazynem itp., natomiast widzę, że jest coś takiego jak działalność świadcząca usługi biurowe. Oczywiście zarabiam 5000 zł na rękę, bo oprócz pracy magazyniera wykonuje obowiązki w biurze. Czy coś takiego ma sens? Czy żaden urząd nie przyczepi się, że jednocześnie pracuję na etacie i prowadząc, działalność wystawiam faktury tylko tej firmie? Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. Czy pracownik może być zatrudniony na umowę o pracę i świadczyć usługi w oparciu o własną działalność gospodarczą dla tego samego pracodawcy? Obowiązujące przepisy prawa nie zabraniają jednoczesnego świadczenia pracy w ramach kilku stosunków zatrudnienia. To oznacza, że pracownik może być zatrudniony na umowę o pracę i świadczyć usługi w oparciu o własną działalność gospodarczą (samozatrudnienie) dla tego samego pracodawcy, o ile ta umowa nie będzie miała cech umowy o pracę oraz rodzaj pracy będzie inny niż ten, który jest wykonywany przez pracownika w ramach stosunku pracy. Oznacza to, że z jedną osobą pracodawca może zawrzeć umowę o pracę i dodatkowo umowę cywilnoprawną w tym przypadku umowę o współpracy między przedsiębiorcą (Pana osobą) a pracodawcą, o ile zakresy świadczonych usług są różne rodzajowo od prac wykonywanych na podstawie umowy o pracę umowa dotycząca samozatrudnienia nie posiada cech stosunku pracy, o jakich mowa w art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Jak z powyższego można wywnioskować, wykonywanie tych samych rodzajowo prac raz w oparciu o umowę o pracę, a następnie ich kontynuacja po godzinach pracy w ramach np. umowy o współpracy między podmiotami gospodarczymi, może być traktowana jako próba ominięcia przepisów prawa pracy. Dlatego praca po godzinach w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez pracownika ale tego samego rodzaju (usługi magazynierskie) będzie traktowana jako praca wykonywana na umowę o pracę. Warto tu przytoczyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 17 sierpnia 2006 r. (sygn. akt III APa 24/06, OSA 2007/7/12), w którym to Sąd stwierdził, że „świadczenie tej samej rodzajowo pracy, co określona w umowie o pracę poza normalnym czasem pracy pracowników, na podstawie kolejnej umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych (zlecenia, o dzieło), jest bowiem kontynuowaniem stosunku pracy w godzinach nadliczbowych. Zawieranie takich umów stanowi obejście przepisów o czasie pracy, przy czym nie ma tu znaczenia wola pracownika i pracodawcy. Praca nadliczbowa jest możliwa jedynie wówczas, gdy wprost dopuszczają ją przepisy ustawy, i to w granicach ustalonych tymi przepisami”. Wykonywanie tych samych prac w oparciu o umowę o pracę a po godzinach w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wyrok ten, co prawda, odnosi się do umów cywilnoprawnych, ale ma zastosowanie, poprzez analogię, również do samozatrudnienia. Czyli należy pamiętać, aby obie aktywności wykonywać w sposób rozdzielny, czyli prowadzenie własnej firmy nie może kolidować z obowiązkami pracowniczymi. Nie jest np. dopuszczalne wykonywanie zadań własnej firmy w czasie godzin pracy. Sytuacja taka jest niedopuszczalna i może stanowić podstawę do wypowiedzenia umowy o pracę. Musi Pan jako pracownik jednoznacznie oddzielać wykonywanie obowiązków pracowniczych od prowadzenia firmy. Przeszkodą w założeniu własnej firmy może być też zakaz konkurencji zawarty w umowie o pracę. Dlatego też tym bardziej działalność samozatrudnienia winna rodzajowo różnić się od zadań wykonywanych na rzecz pracodawcy. W związku z powyższymi wskazaniami Pana zadaniem jest wybrać takie PKD w działalności, które nie koliduje z Pana obowiązkami jako magazyniera. Można śmiało wskazać, że prace magazynowe obejmują czynności związanych z gospodarowaniem zapasami lub organizowanie wejścia i wyjścia, przypływów i odpływów towarów w organizacji. Także składowanie towaru z zachowaniem określonego systemu identyfikacji oraz wydawaniem i kompletowaniem towaru. Podczas przyjmowania towaru odbiór jakościowy i ilościowy, następnie dbanie o właściwe dla danych produktów warunki przechowywania. Obowiązki pracownika biurowego Natomiast do obowiązków pracownika biurowego należą przede wszystkim administrowanie, oraz całościowa obsługa biura zgodnie z zachowaniem zasad firmy. Także organizacja oraz segregacja dokumentacji, sporządzanie pism urzędowych, archiwizacja dokumentów oraz zajmowanie się bazami danych. Może również zajmować się wyszukiwanie informacji, umawianiem oraz organizacją spotkań aby potem sporządzić z nich sprawozdania. Jak z powyższego wynika, zakresy opisanych obowiązków są różne. Jedyną moją wątpliwość budzi fakt, że wykonywanie czynności biurowych bez kierownictwa przełożonego może być trudne. Niemniej nie niemożliwe. Proszę jeszcze rozważyć ewentualnie czynności logistyczne, jakie stanowią planowanie, organizacja, realizacja i kontrola przepływu dóbr od ich zakupu, poprzez produkcję i dystrybucję do ostatecznego klienta, w celu spełnienia wymagań rynkowych przy minimalnych kosztach i minimalnym zaangażowaniu kapitał. Proponuję przy rejestracji podać kilka kodów PKD, być może coś w przyszłości się rozwinie. Zawsze można dodać Pan kody w trakcie prowadzenia działalności. A obsługa firmy może podpadać pod nr (pozostałe doradztwo – może być logistyczne). Kod ten nie tylko obejmuję konsultacje logistyczne, ale także inne czynności. Podklasa ta obejmuje: doradztwo i bezpośrednią pomoc dla podmiotów gospodarczych i innych jednostek w zakresie: planowania strategicznego i organizacyjnego, strategii i działalności marketingowej, kontroli kosztów i innych zagadnień finansowych, zarządzania produkcją, zarządzania zasobami ludzkimi, doradztwa personalnego, planowania, organizacji pracy, efektywności zarządzania, opracowywania systemów prowadzenia rachunkowości i kontroli wydatków. doradztwo i bezpośrednią pomoc dla podmiotów gospodarczych i administracji państwowej w zakresie: planowania metod czy procedur dotyczących rachunkowości, programów związanych z kalkulowaniem kosztów, procedur dotyczących kontroli budżetu, planowania, organizacji, efektywności i kontroli itp. Podklasa ta nie obejmuje: projektowania księgowych systemów informatycznych, sklasyfikowanego w 6201Z, doradztwa i reprezentowania prawnego, sklasyfikowanych w 6910Z, działalności rachunkowo-księgowej i doradztwa podatkowego, sklasyfikowanych w 6920Z, doradztwa w zakresie architektury i inżynierii, sklasyfikowanego w 7111Z, 7112Z, doradztwa w zakresie ochrony środowiska, rolnictwa, bezpieczeństwa, sklasyfikowanego w 7490Z, doradztwa w zakresie wyszukiwania miejsc pracy i poszukiwania pracowników, sklasyfikowanego w 7810Z, doradztwa w zakresie edukacji, sklasyfikowanego w 8560Z. Proponuję się zastanowić nad tą kategorią. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Indywidualne porady prawne
Pracodawca zaliczki na podatek PIT od stycznia do czerwca pomniejszył o kwotę wolną 43,76 zł miesięcznie co daje 262,56 zł za pół roku (43,76×6=262,56).Od dochodów z działalności gospodarczej mieszczących się w pierwszym progu podatkowym Pan Adam odliczył 525,12 zł kwoty wolnej. Obliczając podatek od łącznej sumy dochodów w
Zakładając swoją firmę już na starcie trzeba sobie zadać kilka kluczowych pytań. Szczególnie ważna jest wiedza czy zawsze przysługują nam preferencyjne formy rozliczania składek ZUS. Przepisy zawierają pewne warunki co do możliwości wybrania formy rozliczania się z ZUS. Jednym z takich ograniczeń jest współpraca z byłym lub obecnym pracodawcą. W tym artykule odniesiemy się do powyższej tematyki. Jakie składki ZUS na początku prowadzenia działalności? Przedsiębiorca, który dokonuje rejestracji firmy musi mieć sprecyzowaną wiedzę, jaki ZUS chce i może opłacać. Od jakiegoś czasu istnieje kilka możliwości opłacania składek ZUS, a należą do nich: Ulga na start. Składki preferencyjne. Duży ZUS. W przypadku ulgi na start opłaca się przez 6 miesięcy tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Natomiast przy składkach preferencyjnych podstawa do naliczania składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przypadku tych 2 pierwszych rozwiązań przedsiębiorca musi spełniać pewne wymagania ustawowe. Kto skorzysta z ulgi na start i składek preferencyjnych? Przepisy zostały tak skonstruowane aby osoba, która rejestruje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo po przerwie 60 miesięcy chcąca skorzystać z ulgi na start i ZUS preferencyjnego nie może prowadzić działalności na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym pracowała na umowie o pracę i wykonywała czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej. Kto nie skorzysta z ulgi na start i składek preferencyjnych? Z możliwości opłacania składek ZUS w obniżonym wymiarze nie skorzystają: Przedsiębiorcy, którzy wykonują czynności na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy. Wspólnik jednoosobowej spółki z Wspólnik spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Czy każda umowa z byłym/obecnym pracodawcą pozbawia prawa do niższego ZUS? Zgodnie z przepisami tylko umowa zawarta w ramach stosunku pracy pozbawia przedsiębiorcę prawa do możliwości opłacania niższych składek ZUS. Inne umowy, zawarte w trybie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa-zlecenie czy umowa o dzieło nie pozbawiają prawa do stosowania ulgi na start lub opłacania preferencyjnych składek ZUS. Czy zakończenie współpracy z byłym pracodawcą pozwala na skorzystanie z ZUS preferencyjnego? Niekiedy zdarza się tak, że rozpoczynamy prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie trwania umowy o pracę i równolegle wykonujemy czynności na rzecz obecnego pracodawcy w ramach prowadzenia działalności. W takim przypadku zgodnie z przepisami nie mamy możliwości skorzystania ani z ulgi na start, ani z ZUS preferencyjnego. Co się stanie jeżeli zakończymy współpracę z byłym pracodawcą? Z takim pytaniem zwrócił się do ZUS przedsiębiorca, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w obszarze związanym z oprogramowaniem. Wykonywał czynności w ramach prowadzonej działalności na rzecz obecnego pracodawcy, z którym łączył go stosunek pracy w ramach którego realizował te same zadania. Postanowił jednak zakończyć współpracę z byłym pracodawca z jednoczesnym zaprzestaniem wykonywania działalności gospodarczej na jego rzecz. Wnioskodawca złożył wniosek numer sprawy DI/100000/43/410/2020 o wydanie interpretacji do ZUS, w którym zadał pytanie: czy w związku z zaprzestaniem wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy, gdzie zakres umowy o pracę pokrywał się z zakresem czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej, zyskuje prawo do skorzystania z rozliczania preferencyjnych składek ZUS od następnego dnia po zakończeniu współpracy w pozostałym okresie z 24 miesięcy kalendarzowych. Dodatkowe objaśnienie: przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej dnia r., zakończył współpracę z obecnym pracodawcą r., od r. chce skorzystać z pozostałego okresu płacenia składek ZUS na zasadach preferencyjnych, a więc od r. do r., a więc za pozostałe 9 miesięcy. W odpowiedzi ZUS oddział w Gdańsku uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe. W uzasadnieniu wskazał Należy pamiętać, że warunek nie wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy dotyczy nie tylko pierwszego dnia prowadzenia działalności, ale całego 24-miesięcznego okresu. Oznacza to, że od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy (także wtedy, gdy moment ten wystąpi np. po upływie kilku miesięcy od rozpoczęcia prowadzenia działalności) następuje utrata prawa do deklarowania do podstawy wymiaru kwoty niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Natomiast od dnia zaprzestania wykonywania działalności na rzecz byłego pracodawcy osoba ta ma ponownie prawo do opłacania składek od niższej podstawy wymiaru. Czy współpraca z byłym/obecnym pracodawca zawsze pozbawia prawa do skorzystania z niższych składek ZUS? Jeżeli zakres czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej na rzecz obecnego lub byłego pracodawcy nie pokrywa się z zadaniami wykonywanymi w ramach umowy o pracę to osoba, która rozpoczyna prowadzenie firmy może skorzystać zarówno z ulgi na start jak również z ZUS preferencyjnego. Przykład Przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej jako firma sprzątająca i nawiązał współpracę z firmą X spółka z Poprzednio był zatrudniony w firmie X jako pracownik biurowy. W takim przypadku przedsiębiorca może skorzystać z opłacania niższych składek ZUS. Opłacanie składek ZUS na specjalnych warunkach wymaga od początkującego przedsiębiorcy posiadania wiedzy kiedy z takich rozliczeń nie będzie mógł skorzystać. Dzięki temu uniknie on poniesienia konsekwencji finansowych w przypadku kontroli ZUS w tym zakresie. Może te tematy też Cię zaciekawią
plusy: brak składek; podatek wynoszący 9,5%. (W przypadku umowy o dzieło podpisuję się zwykle dodatkowo tzw: "umowę o przeniesienie praw autorskich", która sprawia, że pracownik traci prawa autorskie do tego co stworzy w ramach pracy, ale w zamian otrzymuje koszty uzyskania przychodu na poziomie 50%, a więc normalny podatek 19% będzie liczony tylko od połowy przychodu).
Zatem widać, iż przy tym samym koszcie dla pracodawcy będzie Pan miał do dyspozycji więcej gotówki. Pamiętać należy o tym, iż w przypadku współpracy w ramach działalności nie przysługuje Panu płatny urlop (no chyba, że ustali Pan to z pracodawcą) w każdym razie domyślnie nie ma takiej możliwości. ponieważ prawo do urlopu wynika wprost z kodeksu pracy, który nie ma
28 maja, 2021 Sporo wątpliwości u osób chcących dorobić sobie do stałego wynagrodzenia wzbudza fakt nawiązywania umowy o dzieło z pracodawcą, z którym mają podpisaną umowę o pracę. Taka sytuacja jest zgodna z przepisami – wiąże się jednak z nieco innymi obowiązkami pracodawcy i pracownika. Od umowy o dzieło nie odprowadza się składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że z jej tytułu nie nabywamy uprawnień rentowych, emerytalnych, dostępu do bezpłatnej służby zdrowia itp. Tak jest jeśli wykonujemy pracę dla zleceniodawcy, z którym nie łączą nas żadne inne umowy wynikające ze stosunku pracy. Inna sytuacja jest w przypadku, gdy umowę o dzieło nawiązujemy z pracodawcą, u którego pracujemy „na etacie”. W takim przypadku umowa o dzieło jest również oskładkowana. Wyliczenie wysokości świadczeń do ZUS dokonuje się od sumy przychodów pracownika (czyli kwoty przed odprowadzeniem składek na podatek dochodowy): z tytułu umowy o dzieło i z tytułu umowy o pracę. Od całości naliczane są składki do ZUS. Czynności nie mogą się pokrywać Przy podpisywaniu dodatkowej umowy o dzieło należy jednak pamiętać, że czynności jakie będzie zobowiązany wykonywać pracownik, nie mogą się pokrywać z czynnościami wykonywanymi w ramach umowy o pracę. W tym przypadku należy dokładnie sprecyzować na czym polega zakres czynności na umowę o pracę. Jeżeli firma zatrudnia na przykład na etat specjalistę ds. PR, to nie będzie można zlecić mu wykonania projektu graficznego kartki świątecznej wysyłanej do klientów na umowę o dzieło. Mimo, że wydaje się, iż projekt jest odrębną pracą graficzną – to jednak stworzenie takiej kartki i komunikacja na zewnątrz wchodzi w zakres obowiązków firmowego PR-owca. Wykonanie takiej kartki można natomiast zlecić na przykład księgowej, sekretarce, informatykowi etc. Należy również pamiętać, że zatrudnianie pracowników poza normalnym czasem pracy na podstawie umowy o dzieło przy pracach tego samego rodzaju, które wykonują w ramach etatu jest naruszeniem przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych oraz przepisów o podleganiu systemowi ubezpieczeń społecznych. Dwa wyjątki Istnieją wyjątki, gdy umowa o dzieło z własnym pracodawcą nie jest oskładkowana. Dotyczą sytuacji, gdy pracownik równocześnie prowadzi własną działalność gospodarczą. W tym przypadku zakres działalności musi pokrywać się z czynnościami wykonywanymi na podstawie podpisanej umowy o dzieło. Przychód z umowy o dzieło traktowany jest wtedy jako przychód z prowadzonej działalności gospodarczej i pracownik rozlicza się z umowy o dzieło w ramach własnej firmy. Świadczenia na ZUS nie są również wymagane, gdy „etatowy” pracodawca podpisuje umowę o dzieło z pracownikiem, który przebywa na urlopie bezpłatnym, macierzyńskim albo wychowawczym. Dzieje się tak dlatego, że z pracownikiem, który przebywa na jednym z takich urlopów nawiązany jest stosunek pracy, jednak w tym czasie pracodawca nie opłaca za niego składek na ubezpieczenia – odprowadzany jest jedynie podatek dochodowy. Umowa o dzieło dla bezrobotnego Niestety nie można równocześnie wykonywać pracy w ramach umowy o dzieło będąc bezrobotnym. Rejestracja w Urzędzie Pracy gwarantuje dostęp do świadczeń zdrowotnych. Wiele osób wychodzi z założenia, że nie tracą dostępu do publicznej służby zdrowia zdoła sobie dorobić do zasiłku. W tej kwestii ustawodawca dokładnie precyzuje umowę o dzieło jako formę pracy zarobkowej, która skutkuje utratą statusu bezrobotnego. Należy więc ten fakt zgłosić w urzędzie – dotyczy to jakiejkolwiek innej czynności z tytułu której uzyskuje się dochód, nawet jeżeli jest on nieregularny w skali miesiąca, kwartału czy roku. W takiej sytuacji za osobę wykonującą pracę na umowę o dzieło nie są odprowadzane żadne składki ubezpieczeniowe.
. umowa o pracę i działalność gospodarczą z tym samym pracodawcą
