🦫 To Się Nazywa Odpowiedzialność

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CZYNY W tym rozdziale na temat odpowiedzialności człowieka za swoje czyny pomijam sprawę sporu o determinizm i indeterminizm w dziedzinie ludzkiego działania. W opisach fenomenu odpowiedzialności autorzy na tej właśnie sprawie skupiają najczęściej całą swoją uwagę, ponieważ rozwiązanie tego sporu ma istotne znaczenie dla problemu odpowiedzialności: Człowiek o tyle jest odpowiedzialny, o ile jest wolny w podejmowaniu decyzji. Natomiast problemem związku czynu i jego skutków z podmiotem mniej się zajmują, choć jest on, jak zobaczymy, niemniej ważny i brzemienny w następstwa, a próby jego rozwiązania nie zawsze są trafne. Aby ten problem nieco przybliżyć, spróbuję najpierw określić podstawowe pojęcia, które występują w omawianej kwestii: czyn i odpowiedzialność. Następnie poddam krytyce rozwiązania niewłaściwe, by w końcu zaproponować takie, które uważam za najtrafniejsze. Wyjaśnienie terminów Czyn jest przypadłościowym dynamicznym przejawem podmiotu świadomego, czyli substancji osobowej, polegającym na zamierzonym wpływie przyczynowym wywieranym na inną substancję. Synonimem wyrazu „czyn” jest wyraz „działanie”, z tym że ten drugi wyraz może się odnosić także do bytów nieosobowych, wyraz „czyn” — tylko do osób. W rozdziale będę się często posługiwał tymi terminami zamiennie. Czyn powstaje jako wynik wolnej decyzji podmiotu, dzięki której energia potencjalna zgromadzona w organizmie w danej części ciała wyposażonej w mięśnie przechodzi w energię kinetyczną. Po uruchomieniu wystarczającej liczby mięśni bodziec psychiczny spełnił swoją rolę, a zmysły kontrolujące wynik działania dają sygnał rozumowi, że skutek działania jest zgodny z zamierzeniem. Nie jest czynem nieświadome, automatyczne działanie. Wpływ przyciągający lub odpychający pól fizycznych jako statyczny nie jest ani działaniem ani tym bardziej czynem. Z czynem jest związana zmiana w obydwóch zaangażowanych bytach: ujemna w podmiocie działającym, dodatnia w podmiocie biernym. Św. Tomasz z Akwinu ujmuje czyny ludzkie w terminach ontologicznych, odnosząc je do człowieka w podwójnym ujęciu: człowiek jest 1) „suppositum”, tzn. pełni rolę substancji dla czynów jako przypadłości, 2) jest podmiotem w możności do swoich czynów1. Odpowiedzialność zaś to nierozerwalny związek czynu i jego skutku z człowiekiem, który jest jego sprawcą i źródłem. T. Ślipko posługuje się w tym względzie dwoma terminami: poczytalność i odpowiedzialność. Poczytalność wyraża „sprawczą zależność spełnionego czynu, w następstwie czego czyn ten przynależy, tj. musi być przypisany temu, kto go wykonał, jest jego poniekąd własnością”. „Odpowiedzialność oznacza znowu taką właściwość tegoż podmiotu, mocą której dobro lub zło zawarte w treści spełnionego przezeń czynu staje się cząstką składową moralnej treści jego osobowości, wskutek czego ponosi on związane z czynem konsekwencje”2. Jak z tego wynika, w terminie „poczytalność” akcentuje się sprawczo-istnieniowy aspekt działania, odpowiedzialność — raczej treściowy. W artykule akcent pada na to, co T. Ślipko nazywa poczytalnością. Z nieco innego punktu widzenia odróżnia się odpowiedzialność formalną, czyli przyczynowe przypisanie dokonanych czynów, oraz odpowiedzialność materialną (treściową) za przedmioty. Pierwsza odnosi się do postępowania własnego lub cudzego, jeśli od nas ono zależy, tak np, rodzice są odpowiedzialni za dzieci; druga zaś odnosi się do sprawy. Podmiot posiada moc do zatroszczenia się o przedmiot3. Należy przy tym zauważyć, że ze względu na różnej wagi skutki, różne będą stopnie odpowiedzialności treściowej. Jeśli czyn powoduje zmiany w jakiejś substancji materialnej, która nie jest całością funkcjonalną i której stan przed zmianą i po zmianie jest obojętny dla istot żywych, np. rozłupanie kamienia młotkiem, odpowiedzialność za ten czyn jest niewielka. Gdy jednak czyn hamuje lub uniemożliwia rozwój jakiegoś układu żywego, odpowiedzialność jest większa. Jest ona bardzo duża, gdy czyn dotyczy innego człowieka, istoty obdarzonej szczególną godnością. Choć problematyka treściowej odpowiedzialności jest interesująca, tematem artykułu jest, według powyższej terminologii, odpowiedzialność formalna. Problem związku czynu z podmiotem Rodzi się pytanie, od czego zależy czyn w trakcie jego realizacji: od aktu woli, czyli jej decyzji, czy od osoby, która jest centrum naszych decyzji a konsekwentnie i naszego postępowania? Trzeba odpowiedzieć, że wszystkie te czynniki są przyczyną czynu, decyzja bezpośrednio, osoba pośrednio i ostatecznie. „Z osoby płynie nie tylko powzięcie decyzji, ale także jej podtrzymywanie w przebiegu jej realizacji”4. Aby jednak osoba była odpowiedzialna za swe czyny, musi być tożsama mimo zmian. W ujęciu tomistycznym ontologiczną podstawą tożsamości osoby jest dusza jako forma substancjalna. Ona kształtuje materię włączając ją w funkcjonalną całość. Dalszym warunkiem odpowiedzialności za czyny jest to, by osoba była źródłem decyzji, a pośrednio postępowania. Człowiek nie jest tylko „sitem”, przez które przechodzi strumień bodźców pochodzących z otoczenia, przy czym jedne nie pozostawiają na nim śladu, inne się zatrzymują. Kard. K. Wojtyła odróżnia „dzianie się” w człowieku od jego działania. W dzianiu się podmiot jest bierny, podlega działaniu jakiejś przyczyny innej niż jego „ja”. Natomiast w działaniu istnieje przeżycie sprawczości, świadomego zaangażowania naszego podmiotu. „Działanie jako takie zależy od niego w istnieniu, on daje mu początek, on też podtrzymuje jego istnienie”. (...) „Zachodzi wyraźnie przeżywalny związek przyczynowy pomiędzy osobą a czynem, który powoduje, że osoba czyli każde konkretne ludzkie „ja” musi czyn uważać za skutek swej sprawczości i w tym znaczeniu za swoją własność, a także — z uwagi zwłaszcza na charakter moralny czynu — za pole swej odpowiedzialności”5. K. Wojtyła ogranicza się do opisu fenomenologicznego przeżycia sprawczości czynu oraz interpretuje sytuację sprawczości etycznej w duchu tomistycznym. Obecnie jednak w związku z rozwojem techniki, zwłaszcza komputerowej, toczy się dyskusja, na ile czynnik duchowy w człowieku, czyli sfera psychiczna może oddziaływać na sferę materialną, w której panuje zasada zachowania energii? Czy „można coś dodać de novo do istniejącej poprzednio sumy wielkości fizycznych, coś, co nie da się wyjaśnić z wewnątrz systemu fizycznego?”6. Jak zabezpieczyć się w takim przypadku przed naruszeniem zasady zachowania? H. Jonas proponuje następującą hipotezę, wyjaśniającą duchowy wpływ człowieka na materię: relacja świadomości do świata jest dwukierunkowa. Działanie świadomości na świat oparte jest na informacji, czyli wpływie świata na świadomość. Podmiot świadomy jest w działaniu bierny i czynny zarazem. Łączy aspekt receptywności i spontaniczności, doświadczania i rozumienia, czucia i chcenia. Wychodząc z tego faktu, można skonstruować model wolnego decydowania i sprawczości podmiotu: mianowicie „na krawędzi” wymiaru fizycznego naszego mózgu istnieje coś w rodzaju porowatej ściany, pozwalającej na osmozę, a za nią znajduje się inny wymiar, sfera psychiczna. Przenikanie przez ową „ścianę” jest tak obustronnie zbilansowane, że nie narusza praw zachowania. Znikomo mały impuls ze strony psychiki wywołuje w systemie fizycznym olbrzymie skutki, podobnie jak i odwrotnie, niewielka informacja przychodząca z zewnątrz może stać się zalążkiem ważnej myśli. Na terenie psychiki rządzą inne prawa niż w świecie fizycznym. Tam liczą się znaczenia, rozumienie, zamiary i wartości. Tam zapadają wolne decyzje7. Model ten pozwala pogodzić nasze niezbywalne przekonanie o sprawczości własnego „ja” z fizykalną zasadą determinizmu i zachowania energii8. Głównym jednak interesującym nas tu problemem dotyczącym odpowiedzialności za czyn jest natura związku, jaki zachodzi między czynem i jego skutkiem a podmiotem działającym po ustaniu działania. Pytamy więc, co się dzieje po osiągnięciu skutku ludzkiego czynu? Czy związek skutku z czynem nadal istnieje, czy zostaje zerwany? A jeśli istnieje, to na czym polega? Od odpowiedzi na te pytania zależy głównie rozwiązanie ontologicznego problemu odpowiedzialności za czyny. Otóż po ustaniu czynu sytuacja przedstawia się następująco: energia naszych mięśni przeszła na inne substancje, które uległy zmianie bądź głębokiej (substancjalnej), bądź powierzchownej (przypadłościowej). Podmiot działający utracił nieco ze swej energii. W pamięci pozostały zapisane wrażenia kinestetyczne oraz doświadczenie skutku za pomocą wzroku, dotyku itp. Wzrosła entropia w układzie, dokonał się proces nieodwracalny, dzięki czemu skutek czynu jest osiągnięty definitywnie9. Skoro więc działanie się skończyło, a istnieje i trwa tylko człowiek o nieco uszczuplonej energii oraz poza nim zmieniona pewna inna substancja nieosobowa lub inny człowiek zmodyfikowany przez owo działanie, to dlaczego w języku potocznym nadal wiąże się działanie z podmiotem, gdy się mówi o odpowiedzialności za czyn i za jego skutki, choć działania już nie ma? Dlaczego np. twórcę obrazu nazywa się malarzem, twórcę muzyki — kompozytorem, czyli utrzymuje się ciągle związek dzieła z twórcą, choć ten w danej chwili niczego nie maluje, niczego nie komponuje? Dlaczego sensowne jest prawo autorskie, na podstawie którego można bronić nietykalności swego dzieła, nie pozwalać na jego naśladownictwo, a przypisywanie sobie przez kogoś autorstwa cudzego dzieła nazywać plagiatem? Dlaczego jest rzeczą rozsądną otrzymywać za dzieło pochwały lub nagany? Dlaczego kogoś, kto wyrządził krzywdę, nazywa się winowajcą, choć naganny czyn w tej chwili już nie istnieje, a trwają tylko jego skutki i pamięć o tym czynie? Rozwiązanie utylitarystyczne W ujęciu pragmatystycznym mówienie o odpowiedzialności to tylko wygodny sposób sprawowania kontroli działania jednostek lub grup ze strony jakiejś władzy czy autorytetu, lub przepis wychowawczy wprowadzony w tym celu, aby kogoś, kto jest skłonny do pozytywnych czynów, umocnić w tej postawie, a kogoś innego, kto jest skłonny do złego działania, zniechęcić, i sprawić, by zaprzestał czynić zło i w przyszłości go unikał. W koncepcji utylitarystycznej lub pragmatystycznej nie chodzi o ontologiczne wyjaśnienie powiązania czynu z podmiotem, ale o osiągnięcie korzystnego celu. Aby ten cel osiągnąć, poszczególni ludzie lub grupy społeczne starają się wpływać na innych bądź profilaktycznie, bądź terapeutycznie. Starają się zwiększyć sumę korzyści za pomocą środków zachęcających do postępowania uznawanego za dobre. Bronią się przed szkodą ze strony jednostek aspołecznych i środowisk przestępczych przez stosowanie różnych metod, zniechęcających do czynów ocenianych jako złe. Obrona ta może apelować do rozumu i woli danej jednostki, licząc na zrozumienie, że pewne działania danego człowieka przynoszą szkodę nie tylko innym, ale w dalszej perspektywie jemu samemu. Może polegać na tresurze, inżynierii dusz, manipulacji za pomocą różnego typu socjotechnik, bez uwzględniania godności ludzkiej. Wreszcie może sięgać wprost do drastycznych metod fizycznego krępowania i ograniczania działalności ludzkiej, np. przez izolowanie, zamykanie itp. Ta koncepcja ma swoje ontologiczne korzenie w fenomenalizmie. Wiąże się z etyką bez podmiotu, powstałą po zanegowaniu substancji przez J. Locke'a i D. Hume'a. W ich ujęciu człowiek jest szeregiem następujących po sobie przeżyć, rojem fenomenów, dziwnym trafem statystycznie powtarzających się zdarzeń, nie mających jakiejś bezwzględnej konieczności. Skoro nie istnieje coś takiego jak natura, a liczą się przeżycia, należy przeprowadzić rachunek przyjemności i przykrości i postępować tak, by bilans byt dodatni. Można w tym bilansie brać pod uwagę samą jednostkę i troszczyć się egoistycznie o samego siebie lub społeczność, z którą jesteśmy jakoś uczuciowo związani, licząc na to, że działanie na rzecz społeczności przyniesie i nam na zasadzie rykoszetu jakąś korzyść. Jednak według powszechnego odczucia ta utylitarystyczna koncepcja nie jest trafna. Istnieje przekonanie, że człowiek nie jest tylko przygodnym sprawcą skutków, które pojawiają się jako czasowo-przestrzenne następstwo zdarzeń psychicznych, ale że jest odpowiedzialny, jako podmiot trwały i określony, świadomy i wolny, za swoje czyny i ich przewidywane skutki, i to zarówno w czasie dokonywania czynu, jak i po ustaniu działania. Związek tego podmiotu ze skutkami czynu nie zrywa się po ustaniu działania. Nadal trwa ontyczna więź między świadomym „ja”, a skutkiem jego wolnego czynu. Wobec tego należy szukać innego rozwiązania niż czysto pragmatystyczne. Tradycje religijne W tradycji hinduistycznej (ale także w buddyzmie i dżajnizmie) spotykamy zbliżoną do opisanej wyżej koncepcje karmana. Wyraz karman pochodzi od sanskryckiego źródłosłowu kr — działać. W Wedach miało znaczenie działania kultowego, a szczególnie ofiarniczego, którego skutkiem miało być zjednoczenie z bóstwem i osiągnięcie szczęścia. Wedy odróżniają trzy rodzaje karmana: pratisiddha — czyn zbawienny, kāmya — czyn wykonywany w celu spełnienia jakiegoś pragnienia, nitya — czyn stały, czyli taki, którego wykonywanie jest obowiązkiem. Warunkiem zbawienia jest wykonywanie czynów nitya10. W wieku VI przed Chrystusem w wyniku synkretyzmu religijnego wskutek podbojów Ariów słowo to zmieniło sens. Karman zatracił znaczenie zbawcze, a przybrał charakter przeszkody na drodze do wyzwolenia. Akcent położono na skutek działania karmana vāsanā — wrażenie, ślad, odcisk, piętno. Z karmanem wiąże się samsāra — kołowrót narodzin i śmierci. Słowo to pojawia się w Upaniszadach ok. roku 1000 przed Chrystusem. Zasada karmana opiera się na trzech przesłankach: 1) na zasadzie przyczynowości, obowiązującej w ciągu kolejnych egzystencji, 2) na etyzacji, tzn. zróżnicowaniu konsekwencji w zależności od dobrych lub złych czynów (czyn dobry ma skutek zasługujący: dharma, czyn zły ma skutek naganny: adharma), 3) na wierze w reinkarnację11. Vāsanā gromadzą się w chwili śmierci w pamięci człowieka, czyli w materii świadomościowej (citta), która po zgonie przechodzi w innego człowieka lub zwierzę. Vāsanā determinują rodzaj ciała, jakie się narodzi, czas trwania życia, ogólny charakter przyszłych doznań (przyjemne lub przykre). Człowiek rodząc się jest wyposażony w 3 rodzaje karmana: 1) prārabdha — rozpoczęty, który ujawnia się jako los danej istoty, 2) samcita — zebrany, czyli nagromadzony w następstwie czynów poprzedniego żywota, 3) āgamin — przyszły. U człowieka wyzwolonego (jívanmukta) działa tylko prārabdha, dwa dalsze rodzaje karmana zostają unicestwione12. Wnioski, jakie wyprowadzano z koncepcji karmana i samsary, były różne. Sannyāsin zaprzestawali wszelkiego działania. W Bhagavadgita zaleca się wykonywanie czynów bezinteresownych. Jeśli jednak nie potrafimy się powstrzymać od pragnień, to możemy jeszcze uczynić bhakti, czyli akt czci i zaufania wobec Kriszny, który ma moc ingerencji w działanie karmana i okazania swej łaski13. Wprowadzenie reinkarnacji miało motywy psychologiczne. Wydawało się, że mając do dyspozycji szereg żywotów, można będzie łatwiej osiągnąć wyzwolenie. Znając jednak skłonność człowieka do złego, można mieć wątpliwości, czy wędrówka dusz coś w tej sytuacji zmienia. W tradycji chrześcijańskiej istnieje pewna analogia do karmy, ale bez uciekania się do owego mechanizmu odwlekania rozliczenia się ze swoich czynów. Wobec jednorazowości sądu wzrasta stopień i powaga odpowiedzialności za czyny14. Stwierdza się przy tym trwały związek czynów z podmiotem. W księdze Objawienia św. Jana czytamy np.: „Uczynki ich idą za nimi”15. W jaki sposób idą? Przecież uczynki nie są substancjami, nie są bytami niezależnymi. Nie idą jak pisklęta za matką. Czy więc „idą” jako ślady w psychice, w pamięci duchowej, a może w pamięci Bożej? Czy zostawiają jakieś engramy w otaczającym świecie? Z samego tekstu nie możemy wnioskować o mechanizmie tego związku. Jest on jednak założony jako uwarunkowanie przyszłej nagrody lub kary. Nadzieją jest w chrześcijaństwie możliwość jakiegoś oczyszczenia po śmierci, jakoby przez ogień”16. Próba rozwiązania filozoficznego Można jednak pokusić się o jakieś hipotetyczne filozoficzne wyjaśnienie związku skutku z czynem. Mianowicie działanie, jak każda zmiana, która jest drogą do bytu, posiada takie same aspekty jak byt: a więc istnieniowy i treściowy. Istnieniowy, bo w substancji, na którą się oddziałuje, pojawia się coś nowego, co istnieje; treściowy, bo treść, struktura, forma jest odwzorowywana w innym podmiocie. Można prześledzić ścieżkę jakby przenoszenia się informacji treściowej (ontycznej) coraz to dalej od działającego podmiotu, rozszerzanie się fali działań osoby ku coraz to dalszym peryferiom. Ze względu na to, że ruch przestrzenny powinien być traktowany jako stan, a działanie wywołuje ruch przestrzenny, więc podmiot jest ciągle właścicielem tego ruchu jako skutku działania w dziedzinie istnienia, podobnie jak ciało materialne jest właścicielem swego pola sił. Ustawanie ruchu jest zresztą pozorne. Ustaje ruch makroskopowy, uporządkowany, trwają nadal chaotyczne ruchy cząstek, jako dalszy ciąg oddziaływań zapoczątkowanych przez człowieka, ale ruchy te same z siebie nie są już zdolne do powrotnego uporządkowania się. Można stwierdzić też przynależność treściową skutku do jego przyczyny. Mianowicie jeśli treść zawarta w działaniu podmiotu odwzorowuje się w innych podmiotach, na które jest skierowane, to jest to w zasadzie taka sama treść, jaka została pomyślana i wytworzona przez działający podmiot. Dlatego też np. pomysł autorski należy ciągle do autora, choć został odwzorowany na jakimś innym materiale względnie trwałym lecz plastycznym lub chłonnym, jak papier, marmur, taśma magnetofonowa czy dysk komputerowy i jako taki jest odległy czaso-przestrzennie od swego twórcy. Tego autorstwa nie można się wyrzec, ponieważ relacja formy odwzorowanej do jej wzoru jest realna i niezależna od woli. Nawet sprzedawanie praw do jakiegoś dzieła nie zaprzecza autorstwu. Nie jest przy tym ważne, w jakim materiale obecna jest dana struktura, w ilu występuje egzemplarzach; ważniejsze, by była ona oryginalna, niepowtarzalna, posiadająca swoją własną indywidualność, świadczącą o twórcy. Twórca po wykonaniu dzieła także nie jest ten sam, co przedtem. Wprawdzie i w jego pamięci zachodzą procesy entropijne, zatraca się powoli informacja o dziele, jakie stworzył, niemniej pozostaje w nim zadowolenie z udanego tworu lub zawód i rozczarowanie z nieudanego dzieła. Twórcze działanie jest wyrazem wrodzonych zdolności autora lub świadectwem jego pracy nad sobą, wykształcenia, wprawy. Z każdym dziełem autor zdobywa nowe doświadczenie. W tym też sensie dzieło zostawia swój ślad w jego twórcy. Ten przykład można poszerzyć i odnieść analogicznie do każdego czynu dobrego czy złego. Czyn nawet po ustaniu działania jest nadal słusznie przypisywany jego autorowi. T. Ślipko opisuje związek czynu z podmiotem następująco: „Moralna wartościowość aktu wnika w duchowe wnętrze tej osoby i ją wewnętrznie modeluje”. „Dokonuje się więc w duchowych głębinach człowieka proces formowania się jego moralnej osobowości, owszem — w procesie tym wyraża się zasadniczy nurt, a zarazem ukryty rdzeń jego moralnej osobowości”17. Wnioski Z takiego ujęcia wynikają określone wnioski. 1. Skoro człowiek jako osoba jest odpowiedzialna za swoje czyny i za ich skutki, powinien podejmować decyzje po dojrzałym namyśle. Powinien przeprowadzać przed działaniem pewnego rodzaju eksperyment myślowy, w którym będzie się starał przewidzieć konsekwencje swojego czynu. Powinien być „Prometeuszem” — przewidującym, a nie „Epimeteuszem” — mądrym po szkodzie. 2. Potocznie mówi się np.: „Trzeba odróżnić winę od winowajcy”18. W świetle powyższych rozważań to powiedzenie nie jest słuszne, bo po pierwsze, gdyby się je przyjęło, musiałoby się też odróżniać zasługę od bohatera, świętość od świętego. A jeżeli nie odrywa się dobra od czyniącego dobro, to tak samo nie można odrywać zła od człowieka złego. Po drugie, jeśli ktoś świadomie i w sposób dobrowolny zamierza uczynić jakąś szkodę czy krzywdę drugiemu, to już samo wyobrażenie tego złego czynu jest naganne, ponieważ posiada strukturę przeciwną postulatowi rozwoju człowieka, którego chce się skrzywdzić. Chociaż na razie ta struktura jest działaniem potencjalnym, może się ono łatwo uaktualnić i stać się rzeczywistym spustoszeniem jakichś wartości, a więc krzywdą zadaną człowiekowi. Nic dziwnego, że Chrystus Pan potępił już nawet zdrożny zamiar popełnienia cudzołóstwa19. Zły zamiar plami człowieka od strony moralnej nie mniej od złego czynu, choć w praktyce sądowniczej de internis non iudicat praetor (sędzia nie ocenia aktów wewnętrznych). Dla uzasadnienia owego potocznego powiedzenia stosuje się czasem porównanie winy do choroby dręczącej pacjenta. Mówi się, że tak jak lekarz odróżnia chorobę od chorego i walczy z chorobą chroniąc pacjenta, podobnie trzeba zwalczać winę, a chronić winowajcę. Ale porównanie to nie jest trafne. Choroba to rzeczywiście coś innego niż człowiek chory. Są to bakterie lub wirusy atakujące człowieka, ubytki lub nadmiary czegoś w organizmie. Wina natomiast tak mocno charakteryzuje winowajcę, że jest jakby jego przedłużeniem i nie da się jej od niego oddzielić. Trzeba dopiero nawrócenia, w którym winowajca wyrzeka się swojej nagannej postawy, a na jej miejsce usiłuje wprowadzić dobre nawyki, nastawione na czyny zgodne z kierunkiem rozwoju osób, z którymi się styka. Nawrócenie to nic jest zwykłe obmycie brudu okrywającego duszę człowieka, powierzchownie szpecącego jego duchowe oblicze, lecz musi być ono całkowitą zmianą duchowego życia i nastawienia człowieka. 3. Rodzi się pytanie, czy człowiek jest zły dlatego, że jeden z jego czynów jest zły, choć dokonuje równocześnie wielu czynów dobrych. Odpowiedzieć można dwojako: Istnieje zasada: Bonum ex integra causa, malum e quolibet defectu. (Dobre jest coś, gdy jest dobre pod każdym względem, do zła wystarcza jakikolwiek brak). Sprawdza się ona wtedy, gdy zło niszczy jakiś układ funkcjonalny, który się rządzi zasadą: wszystko albo nic. Ale w pewnym sensie ma ono zastosowanie i do innych sytuacji. Podobnie jak czystym jest to, co nie ma na sobie żadnej plamy, a brudnym staje się przy najmniejszym nawet zachlapaniu błotem, tak i człowiek staje się jakoś zły, gdy decyduje się na nawet mały czyn zły. Możliwa jest jednak i łagodniejsza odpowiedź, w której kładzie się nacisk na to, co dobre w człowieku: Człowiek psuje się powoli i stopniowo. Choć czyn niegodny plami jego sumienie, istnieją w nim jeszcze pokłady dobra, dzięki którym ma on szansę powstania i naprawienia zła, jakie popełnił. Nie ma człowieka absolutnie i pod każdym względem złego. 4. Poważne przestępstwo jest autonomicznym działaniem prowadzącym do zniszczenia drugiego człowieka, posuniętym czasem nawet do nieodwracalnego zahamowania jego rozwoju. Godzi ono jednak także w samego autora złego czynu, ponieważ swoim postępowaniem przyzwala on na to, by i on, jako człowiek nie różniący się istotnie od innych, stał się przedmiotem podobnie niszczącego działania. Przestępca więc staje się odpowiedzialny w pewnym sensie za własną rzeczywistą lub potencjalną szkodę. 5. Prawdziwemu i szczeremu nawróceniu musi towarzyszyć chęć i staranie naprawienia krzywd i przywrócenia w miarę możliwości pierwotnego integralnego stanu osoby poszkodowanej. Czy takie nawrócenie jest możliwe bez pomocy Boga? Filozofia tego problemu nie rozstrzyga. Teologia odpowiada na to pytanie przecząco. *** Powyższe próby wskazania ontologicznych podstaw odpowiedzialności opierają się one na pewnych elementach klasycznej ontologii, zastosowanej do interpretacji zachowań ludzkich. Wynika z nich, że przed podjęciem każdego czynu, nawet mającego postać zabawy, należy dobrze rozważyć okoliczności, w jakich działamy, aby przewidzieć w miarę możności, jakie ten czyn będzie miał bliższe i dalsze skutki, ponieważ po zaistnieniu działania nie zawsze dana jest możliwość zahamowania ciągu działających przyczyn, a także naprawienia szkód, wyrządzonych przez nieprzemyślane działanie. W tekście zastanawiano się tylko nad jednym z aspektów odpowiedzialności, nad jego stroną przyczynową. Problem wolności aktu decyzji oraz problem wartości moralnych decydujących o dobroci lub złości czynu nie były brane pod uwagę, choć są one istotne dla etyki. Proponowane rozwiązanie nazwałem hipotetycznym, gdyż jest ono tylko próbą i ujęciem szkicowym, wymagającym dalszej dyskusji. 1 S. Th., 1, q. 3, a. 6; q. 29, a. 3. 2 Zarys etyki ogólnej, Kraków 1984, s. 386, 3 Zob. H. Jonas, Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, przeł. M. Klimowicz, Kraków 1996, s. 167—171. 4 Por. R. Ingarden, Wykłady z etyki, red. A. Węgrzecki, Warszawa 1989, s. 303. 5 Kard. K. Wojtyła, Osoba i czyn, Kraków 19852, s. 87—88. 6 H. Jonas, dz. cyt., s. 382. 7 Ibid., s. 385—6. 8 Pomijam dyskutowaną przez H. Jonasa w związku z zagadnieniem wolności woli sprawę indeterminizmu w mechanice kwantowej. Problemem filozoficznych implikacji ortodoksyjnej interpretacji teorii kwantów zająłem się w artykule opublikowanym w „Forum Philosophicum” 3 (1998), s. 77—95. 9 Zob. S. Ziemiański, Związek argumentu kinetycznego z argumentem entropologicznym, „Studia Philosophiae Christianae” 7 (1971) n. 2, s. 288—9. 10 Zob. H. von Glasenapp, Die Philosophie der Inder, Stuttgart 19743, s. 146. 11 Por. L. Podżorski, Prawa karmy, Wrocław 1993; F. Tokarz, Z filozofii indyjskiej. Kwestie wybrane, I—II, Lublin 19902. 12 Zob. F. König, H. Waldenfels, Leksykon religii. Zjawiska — dzieje — idee, Warszawa 1997, s. 183—4; H. von Glasenapp, Die nichtchristlichen Religionen, Frankfurt am Main 1957, s. 118. 13 Por. J. Gonda, Les religions de l'Inde. I. Védisme et hindouisme ancien, Paris 1962, s. 248—253. 14 „Postanowione ludziom raz umrzeć, a potem sąd” (Hbr 9,27). 15 Ap 14,13. 16 1 Kor 3,15. 17 Odpowiedzialność w świetle etyki chrześcijańskiej, w: O odpowiedzialności. Moralny wymiar odpowiedzialności w życiu publicznym. Materiały III Jagiellońskiego Sympozjum Etycznego, Kraków, 4—5 VI 1990, red. J. Pawlina, Kraków 1993, s. 15. 18 Por. G. Vandervelde, Liberté et création dans l'enseignement de Jean-Paul II, „Nouvelle Revue Théologique”, 119 (1997), s. 407: „Osoba ma większą wartość niż wszystko inne i nie powinno się jej zamykać w jej czynach, dobrych czy złych (nie: jesteś kłamcą, lecz: skłaniałeś), z drugiej strony osobę osądza się na podstawie tego, czego skutecznie dokonała sama z siebie w ciągu swego życia ziemskiego”. 19 Mt 5,29. dalej >> opr. aw/aw

^{Ustawodawca do Kodeksu karnego wprowadził drugie przestępstwo związane z stalking’iem, polegające na podszywaniu się pod inną osobę. Podszywanie stanowi wprowadzenie w błąd innych osób co do tożsamości i może polegać na wykorzystaniu wizerunku lub innych danych osobowych pokrzywdzonego w celu wyrządzenia mu szkody majątkowej} ^{Nasza cena: 52,00 zł 46,80 zł / szt. Oszczędzasz 10 % ( 5,20 zł). Autor: Tomasz J. Dąbrowski, Katarzyna Majchrzak Kod produktu: 978-83-8030-542-7 Nasza cena: 52,00 zł 46,80 zł / szt. Oszczędzasz 10 % ( 5,20 zł). Łatwy zwrot towaru w ciągu 14 dni od zakupu bez podania przyczyny SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ I NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU. Przyczyny, przejawy, konsekwencje ekonomiczne [[[separator]]] Zasadnicze przesłanie monografii jest następujące: CSR stanowi źródło korzyści ekonomicznych, jednak gdy działania z tego zakresu mają jedynie charakter symboliczny, stanowiąc odpowiedź na presję ze strony otoczenia, wzrasta prawdopodobieństwo, że będą im towarzyszyły zachowania społecznie nieodpowiedzialne. Szkody pojawiające się w takiej sytuacji są z reguły większe, niż gdyby organizacja w ogóle nie była aktywna w sferze CSR. Zagrożenie, że wystąpi negatywny scenariusz, można zminimalizować – wymaga to zmiany podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu i uznania jej za domenę działań substancjalnych. Zmianę taką ułatwia uwzględnianie wartości i zasad etycznych jako ważnych elementów kultury korporacyjnej przedsiębiorstwa. Autorzy wyrażają nadzieję, że przesłanie to trafi zwłaszcza do jednej z ważnych grup adresatów monografii – menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami oraz osób aspirujących i przygotowujących się do pełnienia tej niełatwej roli. (fragment Wprowadzenia) [[[separator]]] Wprowadzenie CZĘŚĆ I SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 1 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań w sferze CSR Rola wartości organizacyjnych CSR jako narzędzie kształtowania wizerunku i reputacji przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność jako element zarządzania ryzykiem Rozdział 2 Zewnętrzne przyczyny wzrostu aktywności przedsiębiorstw w sferze CSR Wzrost oczekiwań opinii publicznej wobec społecznego zaangażowania przedsiębiorstw Presja ze strony różnych grup interesariuszy Wzrost znaczenia organizacji pozarządowych Rola konsumentów Klienci instytucjonalni i zrównoważone łańcuchy dostaw Zmiany w podejściu inwestorów – rozwój społecznie odpowiedzialnego inwestowania Znaczenie działań konkurentów Rozwój regulacji i samoregulacji Rozdział 3 Przejawy społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw Programy etyczne i dotyczące przestrzegania praw człowieka Dialog z interesariuszami Działalność filantropijna Cause-related marketing – marketing połączony z dobroczynnością Wolontariat pracowniczy Work-life balance, czyli równowaga między życiem zawodowym a prywatnym Działania w zakresie ochrony środowiska Zarządzanie łańcuchem dostaw Raportowanie niefinansowe Rozdział 4 Ekonomiczne konsekwencje społecznej odpowiedzialności biznesu Mechanizmy negatywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Mechanizmy pozytywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Społeczna odpowiedzialność a poprawa wyników i wzrost wartości przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność a ochrona wartości przedsiębiorstwa Rozdział 5 Społeczna odpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań CZĘŚĆ II SPOŁECZNA NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 6 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań społecznie nieodpowiedzialnych Kultura organizacyjna Rola czynników ekonomicznych Bifurkacja ryzyka Rozdział 7 Zewnętrzne przyczyny społecznej nieodpowiedzialności przedsiębiorstw Znaczenie presji konkurencyjnej Wpływ warunków instytucjonalnych Rozdział 8 Przejawy działań społecznie nieodpowiedzialnych Nieetyczne i nieuczciwe praktyki biznesu Korupcja Nieuczciwa konkurencja Uchylanie się od płacenia podatków Naruszanie interesów konsumentów Działania nieodpowiedzialne wobec innych grup interesariuszy (pracowników, inwestorów, dostawców, społeczności lokalnych) Rozdział 9 Ekonomiczne konsekwencje zachowań społecznie nieodpowiedzialnych Mechanizmy pośredniczące we wpływie CSiR na wyniki i wartość przedsiębiorstwa Czynniki modyfikujące oddziaływanie CSiR na sytuację przedsiębiorstwa Rozdział 1 0 Społeczna nieodpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań Podsumowanie Załączniki Załącznik 1. Kwestionariusz ankiety Załącznik 2. Metryczka – profil i doświadczenie zawodowe ekspertów Załącznik 3. Zestawienie instytucji, których przedstawiciele zaproszeni zostali do badania eksperckiego Załącznik 4. Wyniki badań – działania społecznie odpowiedzialne Załącznik 5. Wyniki badań – działania społecznie nieodpowiedzialne Bibliografia Spis rysunków Spis tabel Rok wydania: 2022 Wydanie: I Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Format: B5 Liczba stron: 238 Oprawa: miękka Zasadnicze przesłanie monografii jest następujące: CSR stanowi źródło korzyści ekonomicznych, jednak gdy działania z tego zakresu mają jedynie charakter symboliczny, stanowiąc odpowiedź na presję ze strony otoczenia, wzrasta prawdopodobieństwo, że będą im towarzyszyły zachowania społecznie nieodpowiedzialne. Szkody pojawiające się w takiej sytuacji są z reguły większe, niż gdyby organizacja w ogóle nie była aktywna w sferze CSR. Zagrożenie, że wystąpi negatywny scenariusz, można zminimalizować – wymaga to zmiany podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu i uznania jej za domenę działań substancjalnych. Zmianę taką ułatwia uwzględnianie wartości i zasad etycznych jako ważnych elementów kultury korporacyjnej przedsiębiorstwa. Autorzy wyrażają nadzieję, że przesłanie to trafi zwłaszcza do jednej z ważnych grup adresatów monografii – menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami oraz osób aspirujących i przygotowujących się do pełnienia tej niełatwej roli. (fragment Wprowadzenia) Wprowadzenie CZĘŚĆ I SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 1 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań w sferze CSR Rola wartości organizacyjnych CSR jako narzędzie kształtowania wizerunku i reputacji przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność jako element zarządzania ryzykiem Rozdział 2 Zewnętrzne przyczyny wzrostu aktywności przedsiębiorstw w sferze CSR Wzrost oczekiwań opinii publicznej wobec społecznego zaangażowania przedsiębiorstw Presja ze strony różnych grup interesariuszy Wzrost znaczenia organizacji pozarządowych Rola konsumentów Klienci instytucjonalni i zrównoważone łańcuchy dostaw Zmiany w podejściu inwestorów – rozwój społecznie odpowiedzialnego inwestowania Znaczenie działań konkurentów Rozwój regulacji i samoregulacji Rozdział 3 Przejawy społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw Programy etyczne i dotyczące przestrzegania praw człowieka Dialog z interesariuszami Działalność filantropijna Cause-related marketing – marketing połączony z dobroczynnością Wolontariat pracowniczy Work-life balance, czyli równowaga między życiem zawodowym a prywatnym Działania w zakresie ochrony środowiska Zarządzanie łańcuchem dostaw Raportowanie niefinansowe Rozdział 4 Ekonomiczne konsekwencje społecznej odpowiedzialności biznesu Mechanizmy negatywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Mechanizmy pozytywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Społeczna odpowiedzialność a poprawa wyników i wzrost wartości przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność a ochrona wartości przedsiębiorstwa Rozdział 5 Społeczna odpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań CZĘŚĆ II SPOŁECZNA NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 6 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań społecznie nieodpowiedzialnych Kultura organizacyjna Rola czynników ekonomicznych Bifurkacja ryzyka Rozdział 7 Zewnętrzne przyczyny społecznej nieodpowiedzialności przedsiębiorstw Znaczenie presji konkurencyjnej Wpływ warunków instytucjonalnych Rozdział 8 Przejawy działań społecznie nieodpowiedzialnych Nieetyczne i nieuczciwe praktyki biznesu Korupcja Nieuczciwa konkurencja Uchylanie się od płacenia podatków Naruszanie interesów konsumentów Działania nieodpowiedzialne wobec innych grup interesariuszy (pracowników, inwestorów, dostawców, społeczności lokalnych) Rozdział 9 Ekonomiczne konsekwencje zachowań społecznie nieodpowiedzialnych Mechanizmy pośredniczące we wpływie CSiR na wyniki i wartość przedsiębiorstwa Czynniki modyfikujące oddziaływanie CSiR na sytuację przedsiębiorstwa Rozdział 1 0 Społeczna nieodpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań Podsumowanie Załączniki Załącznik 1. Kwestionariusz ankiety Załącznik 2. Metryczka – profil i doświadczenie zawodowe ekspertów Załącznik 3. Zestawienie instytucji, których przedstawiciele zaproszeni zostali do badania eksperckiego Załącznik 4. Wyniki badań – działania społecznie odpowiedzialne Załącznik 5. Wyniki badań – działania społecznie nieodpowiedzialne Bibliografia Spis rysunków Spis tabel Rok wydania: 2022 Wydanie: I Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Format: B5 Liczba stron: 238 Oprawa: miękka Zasadnicze przesłanie monografii jest następujące: CSR stanowi źródło korzyści ekonomicznych, jednak gdy działania z tego zakresu mają jedynie charakter symboliczny, stanowiąc odpowiedź na presję ze strony otoczenia, wzrasta prawdopodobieństwo, że będą im towarzyszyły zachowania społecznie nieodpowiedzialne. Szkody pojawiające się w takiej sytuacji są z reguły większe, niż gdyby organizacja w ogóle nie była aktywna w sferze CSR. Zagrożenie, że wystąpi negatywny scenariusz, można zminimalizować – wymaga to zmiany podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu i uznania jej za domenę działań substancjalnych. Zmianę taką ułatwia uwzględnianie wartości i zasad etycznych jako ważnych elementów kultury korporacyjnej przedsiębiorstwa. Autorzy wyrażają nadzieję, że przesłanie to trafi zwłaszcza do jednej z ważnych grup adresatów monografii – menedżerów zarządzających przedsiębiorstwami oraz osób aspirujących i przygotowujących się do pełnienia tej niełatwej roli. (fragment Wprowadzenia) Wprowadzenie CZĘŚĆ I SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 1 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań w sferze CSR Rola wartości organizacyjnych CSR jako narzędzie kształtowania wizerunku i reputacji przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność jako element zarządzania ryzykiem Rozdział 2 Zewnętrzne przyczyny wzrostu aktywności przedsiębiorstw w sferze CSR Wzrost oczekiwań opinii publicznej wobec społecznego zaangażowania przedsiębiorstw Presja ze strony różnych grup interesariuszy Wzrost znaczenia organizacji pozarządowych Rola konsumentów Klienci instytucjonalni i zrównoważone łańcuchy dostaw Zmiany w podejściu inwestorów – rozwój społecznie odpowiedzialnego inwestowania Znaczenie działań konkurentów Rozwój regulacji i samoregulacji Rozdział 3 Przejawy społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw Programy etyczne i dotyczące przestrzegania praw człowieka Dialog z interesariuszami Działalność filantropijna Cause-related marketing – marketing połączony z dobroczynnością Wolontariat pracowniczy Work-life balance, czyli równowaga między życiem zawodowym a prywatnym Działania w zakresie ochrony środowiska Zarządzanie łańcuchem dostaw Raportowanie niefinansowe Rozdział 4 Ekonomiczne konsekwencje społecznej odpowiedzialności biznesu Mechanizmy negatywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Mechanizmy pozytywnego wpływu CSR na wyniki ekonomiczne Społeczna odpowiedzialność a poprawa wyników i wzrost wartości przedsiębiorstwa Społeczna odpowiedzialność a ochrona wartości przedsiębiorstwa Rozdział 5 Społeczna odpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań CZĘŚĆ II SPOŁECZNA NIEODPOWIEDZIALNOŚĆ BIZNESU Rozdział 6 Wewnętrzne przyczyny podejmowania przez przedsiębiorstwa działań społecznie nieodpowiedzialnych Kultura organizacyjna Rola czynników ekonomicznych Bifurkacja ryzyka Rozdział 7 Zewnętrzne przyczyny społecznej nieodpowiedzialności przedsiębiorstw Znaczenie presji konkurencyjnej Wpływ warunków instytucjonalnych Rozdział 8 Przejawy działań społecznie nieodpowiedzialnych Nieetyczne i nieuczciwe praktyki biznesu Korupcja Nieuczciwa konkurencja Uchylanie się od płacenia podatków Naruszanie interesów konsumentów Działania nieodpowiedzialne wobec innych grup interesariuszy (pracowników, inwestorów, dostawców, społeczności lokalnych) Rozdział 9 Ekonomiczne konsekwencje zachowań społecznie nieodpowiedzialnych Mechanizmy pośredniczące we wpływie CSiR na wyniki i wartość przedsiębiorstwa Czynniki modyfikujące oddziaływanie CSiR na sytuację przedsiębiorstwa Rozdział 1 0 Społeczna nieodpowiedzialność biznesu w ocenie ekspertów – wyniki badań Podsumowanie Załączniki Załącznik 1. Kwestionariusz ankiety Załącznik 2. Metryczka – profil i doświadczenie zawodowe ekspertów Załącznik 3. Zestawienie instytucji, których przedstawiciele zaproszeni zostali do badania eksperckiego Załącznik 4. Wyniki badań – działania społecznie odpowiedzialne Załącznik 5. Wyniki badań – działania społecznie nieodpowiedzialne Bibliografia Spis rysunków Spis tabel}

Porywa ludzi i nazywa to wypożyczaniem. Przeżył kilka postrzałów, w tym jeden z łuku. Chciał iść do więzienia, ale poszli za niego kumple. Spalił swojemu staremu barak zaraz po tym, jak skończył się trzydziestoletni okres spłaty hipoteki, kurde faja. Od tego czasu sypiał na podjeździe. Potem przeniósł się do samochodu.

Mimo, iż odpowiedzialność cywilna jest jedną z podstawowych instytucji prawa cywilnego, to nie istnieje legalna definicja tego pojęcia. Definicja odpowiedzialności cywilnejNajprościej mówiąc odpowiedzialność cywilna polega na ponoszeniu majątkowych konsekwencji działania własnego lub osób trzecich. Jest to sytuacja, gdy w związku z wyrządzeniem szkody powstaje zobowiązanie do jej naprawienia, czy to w postaci wypłaty odpowiedniego świadczenia odszkodowawczego czy też w postaci przywrócenie do stanu poprzedniego(np. naprawa zniszczonego płotu).W związku tym, że przywrócenie do stanu poprzedniego za zwyczaj niesie ze sobą szereg trudności, to w praktyce znacznie częściej naprawienie szkody następuje poprzez wypłatę świadczenia odszkodowawczego. Cel odpowiedzialności cywilnejPodstawowym celem odpowiedzialności cywilnej jest kompensacja szkody, a realizacja tego celu może nastąpić także z zastosowaniem przymusu państwowego w postaci egzekucji majątkowej wobec osoby, na której ciąży obowiązek naprawienia również serwis: Odszkodowania Odpowiedzialność sprawcza, a odpowiedzialność gwarancyjnaBiorąc pod uwagę podmiot zobowiązany do naprawienia szkody wyróżnić można odpowiedzialność sprawczą oraz odpowiedzialność gwarancyjną. Odpowiedzialność sprawcza ma miejsce wówczas, gdy podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody jest osoba, która tę szkodę wyrządziła. O odpowiedzialności gwarancyjnej mówimy natomiast wtedy, gdy podmiot odpowiedzialny za naprawienie szkody nie jest sprawcą. Typowym przykładem odpowiedzialności gwarancyjnej jest odpowiedzialność ubezpieczeniowa. Odpowiedzialność deliktowa, a odpowiedzialność kontraktowaZe względu na źródło powstania odpowiedzialności cywilnej wyróżnić można odpowiedzialność deliktową (odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym) oraz odpowiedzialność kontraktowa (odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania).Zobacz: Darmowa porada prawna Odpowiedzialność na zasadzie winy, a odpowiedzialność na zasadzie ryzykaOdpowiedzialność cywilna może być oparta na zasadzie winy, bądź na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność na zasadzie winy ma miejsce wówczas, gdy szkoda powstaje w skutek zawinionego działania sprawcy. Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka natomiast ma miejsce gdy dany podmiot odpowiada za szkodę nie dlatego, że wywołał je swoim zawinionym działaniem, ale dlatego, że znajduje się w określonej sytuacji, z którą to przez przepisy prawa wiążą odpowiedzialność, czego przykładem może być odpowiedzialność podmiotu prowadzącego zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 k. c.). Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie. A tego wymaga uczciwość, to się nazywa odpowiedzialność za słowo. Jeśli pan profesor Simon uznał, iż powinien powiedzieć Polakom, iż będą umierać, bo nie ma w kraju sprzętu, to tym Najlepsza odpowiedź Mundek odpowiedział(a) o 15:27: Odpowiedzialność można brać i ją ponosić, tzn. bierzemy odpowiedzialność za kogoś lub coś czyli innymi słowy odpowiadamy z to co się stanie, a ponosimy wtedy kiedy nie wywiążemy się z danego nam zadania, jednym słowem osobą odpowiedzialną możemy kogoś nazwać wtedy gdy jest jest on zaufany i konsekwentny:) Odpowiedzi Ellie odpowiedział(a) o 15:10 to chyba oczywiste ale skoro pytasz... odpowiedzialnosc polega na tym ze nie robi sie rzeczy ktore moga miec zly wplyw na nas lub na innych, np nie kupujesz sobie ciuchow za 500zl jesli to cala kasa jaka masz a musisz jeszcze zaplacic czynsz np. jak bierzesz swoja mlodsza siostre do parku to za to co jej sie stanie ty odpowiadassz! to jest odpowiedzialnosc! HEROS odpowiedział(a) o 17:27 Obowiązek ponoszenia przewidzianych przez prawo konsekwencji zachowania się własnego lub innych osób. dzisiaj na religii miałam, że odpowiedzialność to zdolność do ponoszenia konsekwencji za nasze czyny meander odpowiedział(a) o 20:06 Odpowiedzialność to przyjmowanie konsekwencji za własne czyny. Dojrzała odpowiedzialność tyczy również brania odpowiedzialności za osoby nam powierzone (dzieci, dziewczyna, rodzice, kumple). paweur odpowiedział(a) o 03:43 Gotowość do ponoszenia konsekwencji swoich decyzji. szady odpowiedział(a) o 22:20 Nie cofanie sie przed zyciem,pokonywac wszystkie bariery ktore napotkamy i radowac sie z tego. ala_ola odpowiedział(a) o 19:32 Człowiek mądry i dojrzały to człowiek odpowiedzialny. Właśnie ta cecha najlepiej świadczy o rozwoju moralnym człowieka. W mediach moglibyśmy usłyszeć naprzykład o kilkuletnim Chłopaku, który zginął ratując kogoś z płonącego domu. Choć tak młody, chłopiec był odpowiedzialny. Słyszeć możemy też, niestety, o małych dzieciach, które trafiają do szpitali będąc pod wpływem alkoholu lub narkotyków. Najwyraźniej ich rodzicom lub opiekunom, osobom przecież dorosłym, brak jako dzieci uczymy się odpowiedzialności. Do naszych obowiązków należy na przykład podlewanie kwiatków lub opieka nad pieskiem lub kotkiem. Kiedy dorastamy, czujemy się również odpowiedzialni za otaczające nas osoby: rodziców, rodzeństwo, domowników, a potem kolegów i koleżanki z klasy ,czy podwórka. Tak rodzi się poczucie wspólnoty - należymy do jednej wspólnoty z tymi, za których czujemy się odpowiedzialni. Niestety, nie wszyscy czują się odpowiedzialni za najbliższych. Stąd dzieci porzucone na śmietniku, rodzice oddani do domu starców, a również zwierzęta domowe uwiązane w lesie i skazane na śmierć głodową tylko dlatego, że znudziły się właścicielom. :) Odpowiedzialność ma wiele znaczeń. Można być odpowiedzialnym za siebie, za kogoś, można brać na siebie odpowiedzialność i można ponosić odpowiedzialność. Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub ^{Odpowiedzialność zbiorowa jest niedopuszczalna, niezależnie od tego, jaką formę przybiera. Takie zachowania nie mogą być tolerowane, powinno się wyraźnie wskazywać ich szkodliwość. Jeżeli do nich dochodzi, warto takie sprawy zgłaszać kuratorom oświaty. Na pewno nie powinniśmy zgadzać się na takie traktowanie.} Intro (lektor): Strasznie wczoraj zachlałem, paliłem blanty do 5 rano Film mi się urwał jak leżałem w rurze, teraz mnie krzyż napierdala Trochę się przespałem, ale musiałem wstać rano, bo mam obowiązki. Mam dziekcko Niektórzy mówią, że nie można chlać jak się ma dzieci, ale to nieprawda. Można, tylko trzeba wstawać rano. Na tym polega odpowiedzialność [Refren x2]: Ciągle szukam szukam szukam co tu zrobić [Zwrotka I]: Wypiłem jedno piwko Jutro wstaję o ósmej, ale w głowie gra mi pierdol dziś to Moje motto wypisane mam na twarzy (Napijesz się, naćpasz, a wypadek i tak by się zdarzył) Alkohol alarmuje swoją obecność jak pierdnięcie Pójdę z nią na łąkę ona zatańczy, a ja będę spać pod dębem Pójdę z nią tam pod rękę Spotkać się z nią nawet kiedy ćpam mam chętkę Niestety (strasznie wczoraj zachlałem) Spaliłem jeden bacik Jebie cały trawą jak policyjny magazyn Nie wiem jak to zacząć, bo skończyć nie dam rady Topy lepią się do palców, czorty gonią szczury tak jak gady Zostawiają po sobie ślady jak quady Nie dawać im pały mam nawyk Tylko moja Lucy Spotkałem moich ludzi, zjadłem jedną tabse Nikt mnie nie dobudzi, bo już na pewno nie zasnę [Refren x2]: Ciągle szukam szukam szukam co tu zrobić [Zwrotka II]: Wypiłem drugi browar Plan na weekend alko, narko, szlugi, monar Dzisiaj płonę tak jak konar Noc się zaczęła, ja zacząłem od nowa Wpisuje pin, lecz odmowa Ziomek pożycz stówę Wypływam z nurtu jak odnoga, kiedy tworzyć lubię Nosy psów tropiących mnie szukają kiedy sam nosy zgubię Na utrzymaniu rodzina, lecz już pół nocy w klubie se siedzę Gdy ziomek po towar pojedzie, to zaczynam dorzucać i wierzyć w latające talerze Gdy się zjarałem, to one z Hiszpanem mnie myliły Gdy wy mówią (cholera ziemniaki się spaliły, przepraszam) Noc jak ta jedna z wielu Jak coś ci nie pasuje to wal się na cyce cwelu Jaki dzbanek taki life style Moje życie spite ryje, twoje życie zbite bryle I tyle [Refren x2]: Ciągle szukam szukam szukam co tu zrobić Outro (lektor): Staram się być autorytetem dla Trini i innych dzieciaków. Gdybym ja miał taki wzór osoby, kiedy byłem mały, to może bym się nauczył hodować zioło. Teraz jak któryś łepek chce się nauczyć, to może się spytać, a nie zmarnować 6 raz rośliny metodą prób i błędów. Jeszcze mogę ich nauczyć jak się naprawia samochody, gra w hokeja, tego ich nie nauczy taki stary jak Lahey powstania szkody przy tworzeniu spółki, gdy działo się to wbrew przepisom prawa i było zawinione (art. 292 k.s.h.). Ponadto odpowiedzialność ponosi nie spółka z o.o., lecz jej wspólnicy w poniższych sytuacjach: Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z o.o. w organizacji Odpowiedzialność to wypełnianie zobowiązań i ostrożność przy podejmowaniu decyzji lub robieniu czegoś. Odpowiedzialność to również fakt bycia odpowiedzialnym za kogoś lub za coś. Innymi słowy, odpowiedzialność oznacza troskę o siebie i innych, w odpowiedzi na zaufanie, którym ludzie obdarzają siebie nawzajem. Kiedy jesteśmy odpowiedzialni, wyrażamy poczucie wspólnoty i zobowiązania wobec innych. Odpowiedzialność jest wartością i praktyką etyczną, ponieważ ma wpływ na życie rodzinne, akademickie, zawodowe i obywatelskie. Osoba odpowiedzialna wypełnia swoje obowiązki w sposób terminowy i efektywny. Na przykład, osoba odpowiedzialna to osoba, która jest punktualna w pracy, która wykonuje powierzone zadania i cele w najlepszy możliwy sposób. O kimś mówi się również, że jest odpowiedzialny, gdy bierze na siebie odpowiedzialność za konsekwencje swoich czynów. Na przykład, gdy człowiek przypadkowo uszkodzi cudzą rzecz i wyrusza, aby ją naprawić lub wymienić na nową. W prawie odpowiedzialność odnosi się do prawnego obowiązku odpowiadania za szkody, które dane działanie powoduje u innych, zawsze w terminach ustalonych przez prawo dla danego przypadku. Odpowiedzialność obowiązuje w wielu dziedzinach życia społecznego. Dlatego też mówimy o różnych rodzajach odpowiedzialności, między innymi o odpowiedzialności cywilnej, społecznej, podatkowej, solidarnej i ograniczonej. Słowo odpowiedzialność pochodzi z łacińskiego responsum , od czasownika respondere , który z kolei tworzy się z przedrostkiem re-, który nawiązuje do idei powtórzenia, powrotu, i czasownika spondere , który oznacza „obiecywać”, „zobowiązywać” lub „zobowiązać”. Wartość odpowiedzialności Wartość odpowiedzialności polega na tym, że dzięki niej troszczymy się o siebie nawzajem i osiągamy rozwój rodzinny, wspólnotowy i społeczny. Kiedy ktoś nie jest odpowiedzialny, wpływa to nie tylko na jego własny rozwój, ale również szkodzi innym. W społeczeństwie oczekuje się od ludzi odpowiedzialnego zachowania, korzystania ze swoich praw i wykonywania obowiązków obywatelskich. Na przykład, gdy rodzic porzuca dziecko, wpływa to na jego rozwój emocjonalny i naraża je na trudniejsze życie. Ale gdy troszczy się o niego z miłością, dziecko rośnie z wiarą w siebie i lepiej rozwija swoje zdolności. Podobnie, gdy prezydent kraju i jego zespół rządowy nie wywiązują się ze swoich obowiązków, rozpętuje się kryzys społeczny. Wręcz przeciwnie, kiedy działają odpowiedzialnie, kraj idzie do przodu. Jak widzimy, są sytuacje lub role, w których poziom odpowiedzialności jest wyższy: stanowisko polityczne, praca, bycie rodzicem lub opieka nad kimś. Odpowiedzialność jest również kwestią etyczną, ponieważ poprzez jej kultywowanie przyczyniamy się do wspólnego dobra. Patrz również: Wartości Etyka Przykłady odpowiedzialności Odpowiedzialność jest ważna dla zdrowego rozwoju osobistego, rodzinnego, wspólnotowego i społecznego, ale jak ją konkretnie wyrazić? Przyjrzyjmy się kilku przykładom. Odpowiedzialność wobec siebie: utrzymywać higienę osobistą, dobrze się odżywiać, czytać w celach informacyjnych. Odpowiedzialność w domu: uczestniczyć w pracach domowych, utrzymywać porządek i czystość, zwracać uwagę na wspólne potrzeby itd. Odpowiedzialność w szkole: uczęszczanie na zajęcia, terminowe oddawanie prac domowych, uczenie się z wyprzedzeniem i pomoc w zajęciach pozalekcyjnych. Odpowiedzialność z naszymi zobowiązaniami: bycie punktualnym, dotrzymywanie danego słowa, robienie tego, co do nas należy, dawanie z siebie wszystkiego. Odpowiedzialność obywatelska: być dobrze poinformowanym, głosować, naprawiać szkody wyrządzone innym, płacić podatki, zgłaszać przestępstwa i wykroczenia, uczestniczyć w działaniach solidarnościowych, dbać o środowisko. Mogą być Państwo zainteresowani: Przykłady odpowiedzialności, które będą Państwo chcieli naśladować. Odpowiedzialność W prawie odpowiedzialność cywilna jest zobowiązaniem osoby do naprawienia szkody wyrządzonej innej osobie. Odpowiedzialność może być nabyta w drodze umowy (umowna) lub może być określona przez prawo (pozaumowna). Gdy osobą odpowiedzialną za szkodę jest ktoś inny niż sprawca deliktu, nazywa się to odpowiedzialnością za cudze czyny. Odpowiedzialność społeczna Odpowiedzialność społeczna to obciążenie, zobowiązanie lub obowiązek, który członkowie społeczeństwa mają wobec siebie nawzajem i wobec samego społeczeństwa. Odpowiedzialność społeczna może być pozytywna, w sensie bycia zobowiązanym do wykonania pewnych działań, jak również może być negatywna, w odniesieniu do powstrzymania się od podjęcia pewnych działań. Istnieją trzy rodzaje odpowiedzialności społecznej. Mianowicie: Odpowiedzialność społeczna biznesu lub przedsiębiorstwa Jest to zaangażowanie oraz dobrowolny i aktywny wkład przedsiębiorstwa w społeczno-ekonomiczną poprawę społeczeństwa, czyli jego zaangażowanie w zrównoważony rozwój człowieka. Obejmuje ona takie aspekty jak zapewnienie optymalnych warunków pracy dla swoich pracowników, pomoc lokalnej społeczności, wkład w akcje humanitarne, wkład w dbałość o środowisko oraz oferowanie produktów i usług dla wspólnego dobra. Dzięki temu wzrasta konkurencyjność przedsiębiorstwa, jego wycena i wartość dodana. Rządowa lub publiczna odpowiedzialność społeczna Zobowiązaniem rządów i jednostek państwowych jest dyktowanie i regulowanie praw, które wspierają promocję społeczną, sprawiedliwość, dobrobyt obywateli i troskę o środowisko. Indywidualna odpowiedzialność społeczna Odnosi się do dobrych praktyk obywatelskich, które przynoszą korzyści społeczeństwu. Na przykład współpraca w akcjach humanitarnych, udział w wyborach, przestrzeganie prawa, dbałość o środowisko itd. Patrz również Odpowiedzialność społeczna. Odpowiedzialność fiskalna Odpowiedzialność podatkowa to działania podejmowane przez różnych kontrolerów państwa w sprawach podatkowych, w celu ustalenia, kto i w jakim stopniu spowodował szkody w majątku publicznym oraz ustalenia niezbędnych środków naprawczych i sankcji w celu ich wyrównania. Odpowiedzialność solidarna Odpowiedzialność solidarna jest obowiązkiem lub zobowiązaniem głównego przedsiębiorstwa do udzielenia odpowiedzi swoim pracownikom, w przypadku powstania długów wykonawcy lub podwykonawcy. Ten rodzaj odpowiedzialności dotyczy zatem kilku osób, które ponoszą odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązanie, przy czym nie jest konieczne stwierdzenie niewypłacalności głównego agenta. W ten sposób wierzyciel może dochodzić długu wobec jednej lub wszystkich stron jednocześnie. Ograniczona odpowiedzialność Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (LLC), lub po prostu spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (SL), jest rodzajem spółki handlowej, w której odpowiedzialność jest ograniczona do wniesionego kapitału. Dlatego w przypadku długów, wspólnicy tego typu organizacji nie odpowiadają swoim osobistym majątkiem. W tym sensie udziały społeczne nie odpowiadają akcjom spółek akcyjnych (SA). Zobacz także: Odpowiedzialność i jej prawdziwe znaczenie w obrazach

Щո εμоктаፔя
- Феղа си ችνитвуηу дθ
- Ом ուсрοцուշе
- Неηιբቁ օγ хዜሑухеሕօ пըքаሩομዟдը
Иψаτዣጽα ድርաзвևдፍ

Jeżeli się spojrzy na nasze czasy, wydają się one tak smutne; zastanawia się człowiek, czy istnieje jeszcze coś, co się nazywa odpowiedzialność, czy oznacza to jeszcze cokolwiek. Wszyscy chcą rządzić, nikt nie chce ponosić odpowiedzialności. S. Kierkegaard, Albo - albo

Sądy administracyjne orzekają, że nie było podstaw prawnych nakładania obostrzeń, a co za tym idzie, karania osób, które je łamią. Nie oznacza to, że da się uzyskać zadośćuczynienie od konkretnego urzędnika, choć takie pomysły pojawiają się w mediach społecznościowych. Mimo że pewne mechanizmy prawne istnieją, to raczej nie będą one skuteczne. Kary za łamanie obostrzeń na bakier z prawem - sądy uchylają decyzje>> Urząd można pozwać o odszkodowanie Zgodnie z art. 77 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej. Znowelizowany w 2004 roku art. 417 stanowi podstawę ogólnej odpowiedzialności władz publicznych za szkodę wyrządzoną przez „niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej”. Z kolei przepisy art. 4171 § 1–3 wprowadzają, jako dodatkową przesłankę dochodzenia roszczeń odszkodowawczych, obowiązek uprzedniego stwierdzenia niezgodności z prawem działania władz publicznych, czyli uzyskania tzw. prejudykatu. - W praktyce oznacza to, że aby wystąpić do sądu cywilnego z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko Skarbowi Państwa należy posiadać stwierdzenie nieważności decyzji stanowiącej źródło szkody – wyjaśnia Zofia Gajewska, adwokat z kancelarii Dubois i Wspólnicy. Zobacz procedury w LEX: Wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej instancji > Rozpoznanie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku > Jak podkreśla, Skarb Państwa odpowiada za szkodę bezpośrednio, jeżeli niezgodnie z prawem zachował się funkcjonariusz państwowej jednostki organizacyjnej, która nie została wyposażona w osobowość prawną (statio fisci). - Jeśli zaś szkodę wyrządzą inni funkcjonariusze państwowi, odpowiedzialna będzie ta państwowa osoba prawna, w której strukturę organizacyjną wchodzą dani funkcjonariusze. A w przypadku szkody wyrządzonej urzędników wchodzących w skład struktur samorządowych, odpowiedzialność ponosi jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina - mówi. Zobacz procedurę w LEX: Uchylenie decyzji lub postanowienia z powodu naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy lub naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy > Prof. Robert Suwa, adwokat w kancelarii Suwaj, Zachariasz Legal uważa, że zasądzenie zadośćuczynienia od konkretnych pracowników urzędów nie ma podstaw prawnych, ponieważ wykonują oni funkcje publiczne w imieniu Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. - Takie powództwo moim zdaniem zostanie oddalone z powodu braku legitymacji biernej powoda - mówi. Bat, którego nikt nie użył W 2011 r. ustawodawca postanowił wziąć się za urzędników, którzy w procesie wydawania decyzji naruszają prawo. Takim batem miała być ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. Na jej podstawie urzędnicy, którzy wydali bezprawną decyzję, mogą odpowiadać aż do dwunastokrotności swojej pensji. - Ustawa miała być batem na urzędników, którzy w procesie wydawania decyzji rażąco i umyślnie naruszają prawo - mówi dr hab. Grzegorz Krawiec, profesor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. – Stąd pomysł, by w postępowanie zaangażować prokuratora, który będzie składał stosowny pozew. Wielu urzędników po wprowadzeniu tych przepisów zaczęło się ubezpieczać, obawiając się odpowiedzialności, na czym skorzystali ubezpieczyciele – mówi. Dodaje jednak, że okazało się to mocno na wyrost, bo ustawa – choć obowiązuje od prawie dziesięciu lat, nie jest stosowana. - Ma bardzo wąski zakres przedmiotowy, wskazane w niej przesłanki ziszczą się w bardzo niewielkiej liczbie przypadków – tłumaczy prof. Krawiec. – W sytuacji, gdy chodzi o uchylenie kar administracyjnych nałożonych na podstawie niekonstytucyjnego rozporządzenia, nie znajdzie raczej zastosowania, bo należy pamiętać, że urzędnicy – w odróżnieniu od sądów i trybunałów – działają również na podstawie rozporządzeń, nie tylko ustaw i Konstytucji – tłumaczy. Według art. 5 ustawy funkcjonariusz publiczny ponosi odpowiedzialność majątkową: na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub na mocy ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa; rażące naruszenie prawa zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza publicznego; rażące naruszenie prawa zostało stwierdzone w trybie określonym w tej ustawie. - A zatem najpierw musi powstać szkoda dająca podstawę do orzeczenia odszkodowania wobec organu, następnie wypłaca się to odszkodowanie, a dopiero na końcu informuje się o tym prokuratora i przekazuje mu informacje o osobach, które odpowiadały za wydanie decyzji – mówi prof. Robert Suwaj. – Jeżeli urzędnik miałby ponieść konsekwencje wskazane w tej ustawie, musi też dalej pracować w tym urzędzie. A prawdopodobnie zwolni się już na etapie, gdy toczyć się będzie sprawa o odszkodowanie. W przypadku orzeczeń dotyczących nakładania kar administracyjnych, zastosowanie ustawy uniemożliwi rodzaj rozstrzygnięcia dokonanego przez sąd, a konkretnie np. uchylenie decyzji administracyjnej zamiast stwierdzenia jej nieważności – tłumaczy. Czytaj w LEX: Odpowiedzialność za błędy urzędnika. Odszkodowanie > Barbara Skrabacz-Matusik, zastępca dyrektora Wydziału Organizacji i Nadzoru Urzędu Miasta Krakowa mówi, że ustawa dotyczy ściśle określonej grupy funkcjonariuszy publicznych, którzy dopuścili się kwalifikowanego naruszenia prawa przy wykonywaniu władzy publicznej czyli np. osób wydających decyzje administracyjne. I dodaje, że odkąd obowiązuje, w krakowskim magistracie nie doszło do sytuacji, w której miałaby ona zastosowanie. Czytaj w LEX: Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody w trakcie pandemii > Obrywa ten na dole Tomasz Ludwiński, przewodniczący Rady Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej NSZZ Solidarność mówi nam, że w Krajowej Administracji Skarbowej wyżsi urzędnicy, naczelnicy wydziałów i dyrektorzy departamentów, nie ponoszą raczej odpowiedzialności, nawet jeśliby prawo naruszyli. Otrzymują najwyżej pouczenie. - O odpowiedzialności dyscyplinarnej możemy mówić tylko co do pracowników niższego szczebla, to dla nich są postępowania dyscyplinarne czy regulaminy, kodeksy etyki, wyżsi – ci „swoi" są często chronieni, co nie raz miało miejsce – mówi związkowiec. Czytaj w LEX: Prowadzenie postępowania administracyjnego w okresie koronawirusa (COVID-19) z uwzględnieniem przepisów specustawy koronawirusowej > Odpowiedzialność finansowa także dotyczy raczej urzędników niższego szczebla, często są też przypadki „zrzucania winy” na podwładnych. Tomasz Ludwiński sam był kiedyś dotknięty taką sytuacją, kiedy dyrektor, który naruszył wielokrotnie i rażąco – jak stwierdził sąd – prawo przy niezasadnym rozwiązaniu stosunku pracy, nie poniósł żadnych konsekwencji dyscyplinarnych czy finansowych – został nawet przewodniczącym komisji dyscyplinarnej w urzędzie kontroli skarbowej. - Pewne przepisy są martwe w stosunku do wyższych urzędników, co sygnalizowaliśmy Szefowi Służby Cywilnej, ale się nic w tym zakresie nie zmieniło – dodaje. Przyznaje, że nie zna sytuacji, żeby urzędnik zapłacił odszkodowanie z tytułu niewłaściwie wydanej decyzji lub niewydania decyzji. Odpowiedzialność w samorządach Samorządowcy nie bardzo chcą mówić o odpowiedzialności. Jak się dowiadujemy nieoficjalnie, trudno obciążyć pracownika za wykonywanie poleceń, lub że wydał decyzję na czyjąś korzyść czy niekorzyść. Istnieje przecież uznaniowość decyzji administracyjnych i w wielu sprawach organ ma prawnie dopuszczoną możliwość wyboru sposobu działania i załatwienia sprawy - podkreślają. Dodają też, że nakładają się tu na siebie różne przepisy, obecnie także COVID-owe. Są też głosy, że urzędnik samorządowy podlega ochronie - o zwolnieniu nie decyduje wola pracodawcy, ani jego uzasadnienie, musi być naruszenie prawa. Na ogół nie odczuwają strachu przed podejmowaniem decyzji, trudniej im jednak swoje rozstrzygnięcia uzasadniać. Podejście urzędników do odpowiedzialności komentowane jest często jako „brak świadomości o wadze podejmowanych decyzji”. Mimo że popełnienie błędu w decyzjach może rzutować na sytuację ich adresatów. Urzędniczka chcąca zachować anonimowość opowiedziała nam sytuację sprzed lat, kazus urzędnika, który wydał pozwolenie na budowę niezgodnie z miejscowym planem zagospodarowania. Urząd miasta decyzję unieważnił, ale w międzyczasie urzędnik się zwolnił. Po doniesieniu do prokuratury, umorzyła ona postępowanie. Metryczki administracyjne nie pomogą W tym samym czasie, co wspomnianą ustawę, wprowadzono metryki spraw administracyjnych, które miały pokazać po kolei, kto brał udział wydaniu decyzji i za jaki etap odpowiadał. Jednym z celów było właśnie łatwiejsze wyciągnięcie konsekwencji wobec urzędników, gdy wydano decyzję z rażącym naruszeniem prawa. - Rozwiązanie zakłada, że wpisy w metryczce odpowiadają każdej czynności, która jest podjęta w sprawie. Zatem jeżeli pracownik przygotowuje projekt rozstrzygnięcia, to powinien odnotować to w metryczce i przekazać projekt wraz z metryką przełożonemu. Ten, jeżeli ma uwagi, również powinien odnotować to w dokumentach. W ten sposób chciano umożliwić dokładne prześledzenie całego procesu wydawania decyzji, tylko w praktyce tak to na ogół nie wygląda – zwykle pracownik idzie po prostu do przełożonego, referuje mu sprawę, a jeśli ten wskaże mu odmienny sposób rozstrzygnięcia, to rzadko kiedy dane zawarte w metryce ten fakt odzwierciedlają – tłumaczy prof. Suwaj. Urzędnicy ubezpieczają się na wszelki wypadek Od odpowiedzialności cywilnej za rażące naruszenie prawa urzędnik może się ubezpieczyć. Wielu urzędników korzysta więc z możliwości ubezpieczenia się z tytułu błędnych decyzji. - Mam wiedzę, że pracownicy wykupują takie ubezpieczenie. Dzieje się to bez udziału pracodawcy. Umowę z ubezpieczycielem zawierała w przeszłości jedna z organizacji związkowych - mówi Barbara Skrabacz-Matusik. - Prawo nie jest jednoznaczne, zmienia się orzecznictwo, a sądy orzekają różnie, byłbym zdziwiony, gdyby osoby mogące ponieść konsekwencje finansowe się nie ubezpieczały – podkreśla Tomasz Ludwiński. Zobacz też: W pandemii urzędnik jest bezkarny, ale lekarz - nie>> Zła decyzja a premie i nagrody Co bardziej mściwy obywatel, na którego nałożono bezprawnie wysoką karę administracyjną i miał przez to spore problemy, oczekiwałby też, że urzędnika wydającego bezrefleksyjnie takie decyzje, dotkną jakieś konsekwencje w pracy – np. nie otrzyma on nagrody. Ale fakt, że decyzje wydane przez określoną osobę przepadają potem w postępowaniu w drugiej instancji lub przed sądem, raczej nie wywoła takiego skutku. - Zbierane są dane statystyczne na ten temat, ale raczej mało prawdopodobne, by brak skuteczności odbił się na wynagrodzeniu – mówi prof. Krawiec. Wtóruje mu prof. Suwaj, który tłumaczy, że ze skuteczności nikt urzędnika nie rozlicza – większą rolę odgrywa bowiem terminowość i rzetelność pracownika. Urzędnicy mają wyznaczony zakres czynności do wykonania, a skoro wiadomo, iż pracę należy wykonywać solidnie, zgodnie z prawem, kodeksem etyki to wiadomo też, że za naruszenie można ukarać. – Premie i nagrody są za osiągnięcia, jeśli ktoś czegoś nie dopełnił, nie powinien ich dostać – zaznacza Tomasz Ludwiński. Jak dodaje, jest to jednak w obecnej chwili tylko teoria, bo od 1 stycznia br. nie ma funduszu nagród. - Przyznanie czy nieprzyznanie nagrody lub premii pracownikowi wiąże się z oceną wykonywania obowiązków pracowniczych czy służbowych dokonywaną przez bezpośredniego przełożonego – dodaje Barbara Skrabacz-Matusik. Czytaj w LEX: „Pozwy zbiorowe” jako odpowiedź na czasy „niedyspozycji” wymiaru sprawiedliwości w czasach epidemii koronawirusa > ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji. Szwajcarzy odrzucili w referendum pomysł gwarantowanego dochodu dla każdego. To się nazywa odpowiedzialność! Świat opublikowano: 2016-06-05 19:26:20+02:00; Gdybym miała wymienić najważniejszą pozytywną cechę charakteru człowieka, byłaby nią odpowiedzialność. Jest to cecha ludzi lubianych i szanowanych, których życie, mimo przeciwności, przebiega w miarę stabilnie. Zaobserwowałam, że ludzie odpowiedzialni mają mniej codziennych problemów, niż ci nieodpowiedzialni, rzadziej wpadają w kłopoty i łatwiej jest im funkcjonować w każdej społeczności. Odpowiedzialność jest według mnie nadrzędną cechą człowieka, od której pochodzi szereg innych ważnych cech, między innymi: solidność,obowiązkowość,punktualność,sumienność,empatia,dojrzałość,konsekwencja,lojalność,mądrość,pracowitość,rozsądek,rozwaga,roztropność,szlachetność,uczciwość,uważność,wytrwałość,zdecydowaniezdyscyplinowanie. Ważne cechy człowieka: odpowiedzialność. Definicja, opis. Zdjęcie: Pixabay 1. Na co wpływa odpowiedzialność? 2. Czym jest odpowiedzialność? 3. Definicja cechy Reklama mojej książki. Żeby dowiedzieć się więcej, wejdź do menu bloga i przejdź do opisu e-booka w sklepie :-) Na co wpływa odpowiedzialność? Pozytywny wpływ odpowiedzialności objawia się w każdej dziedzinie naszego życia, począwszy od szkoły, po pracę, działalność biznesową, sprawy rodzinne i domowe oraz relacje towarzyskie. Człowiek odpowiedzialny ma dobre relacje z ludźmi i stara się wykonywać swoje obowiązki, czy to w szkole, czy w pracy. Nie ma ludzi doskonałych i odpowiedzialność również nie czyni z człowieka ideału, bo nie chodzi tu o to, żeby sprostać wszystkim wymaganiom, jakie mamy do zrealizowania w życiu, ale o to, żeby starać się to robić bez względu to, czy nam się chce, czy nie. Jeżeli inni będą widzieli, że mamy szczere chęci i wykonujemy sumiennie swoją pracę, to zazwyczaj wybaczą nam drobne potknięcia. Przeciwieństwem odpowiedzialności jest dla mnie nonszalancja, czyli lekceważenie obowiązków i uczuć innych ludzi. Człowiek nonszalancki jest często atrakcyjny towarzysko, ale w codziennym życiu wypada bardzo słabo i tak naprawdę nikt nie chciałby mieć z nim bliżej do czynienia ani w domu, ani w pracy, ani tym bardziej w działalności biznesowej. Dobre cechy charakteru, psychologia. Cytaty, opis cech człowieka dobrego. Zdjęcie: Pixabay Definicja cechy Człowiek odpowiedzialny jest świadomy swoich wad i zalet, zna swoje możliwości i umiejętności i stara się sprostać zadaniom, których się podjął. Dotyczy to zarówno spraw fundamentalnych związanych z rodziną i bliskimi osobami, jak i spraw codziennych w relacjach z sąsiadami, kontrahentami, współpracownikami i znajomymi. Istotną sprawą jest też odpowiedzialność wobec siebie i realizowanie zadań, które sami sobie zadaliśmy. Człowiek odpowiedzialny za własne życie nieustannie się rozwija, ponieważ wie, że tego wymaga codzienna egzystencja. Odpowiedzialność wiąże się z wysiłkiem, systematycznością, myśleniem o innych i o banalnych sprawach związanych z mieszkaniem, pracą i ludźmi, z którymi jesteśmy mniej lub bardziej związani. Słynny cytat z „Małego księcia” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego mówi o tym, że jesteś zawsze odpowiedzialny za to, co oswoisz – i nie dotyczy on tylko oswajania zwierząt, ale również przyjaźni i miłości, które są nierozerwalnie związane z odpowiedzialnością. Reklama mojej książki Skoro nie ma miłości i przyjaźni bez odpowiedzialności, oznacza to, że odpowiedzialność jest domeną szczęśliwego i udanego życia. Cechy człowieka przykłady: odpowiedzialność. Definicja, opis, przykłady zachowań. Zdjęcie: Pixabay Chciałabym, żeby w szkołach zamiast etyki i religii był przedmiot, który nazywa się właśnie „odpowiedzialność”. Myślę, że jest to na tyle ważna cecha, wpływająca na życie człowieka, że powinno się jej nauczać. Zbyt wielu ludzi nie uświadamia sobie znaczenia odpowiedzialności, a wielu z nich po prostu nie wie jak być odpowiedzialnym człowiekiem. Taką wiedzę wynosimy z domu rodzinnego i środowiska, w którym się wychowywaliśmy, a nie każdy z nas miał szczęście urodzić się w przyjaznym środowisku. Polecane artykuły Co to jest charakter? Charakter a osobowość i temperament – czym się różnią?Książka o matkach i córkach we współczesnej PolsceRodzice i dzieci. Rola matki w wychowaniu dziecka. Jesper Juul, Zamiast wychowania. Recenzja książki, opinie .

36infcmywe.pages.dev/97

36infcmywe.pages.dev/759

36infcmywe.pages.dev/150

36infcmywe.pages.dev/86

36infcmywe.pages.dev/281

36infcmywe.pages.dev/187

36infcmywe.pages.dev/346

36infcmywe.pages.dev/618

36infcmywe.pages.dev/477

36infcmywe.pages.dev/988

36infcmywe.pages.dev/77

36infcmywe.pages.dev/622

36infcmywe.pages.dev/379

36infcmywe.pages.dev/482

36infcmywe.pages.dev/814